Biblioteki szkolne z reguły nie mają swoich wydzielonych budżetów. Rzadko się zdarza, aby na początku roku szkolnego lub kalendarzowego dyrektor szkoły informował nas, jakimi kwotami będziemy dysponować i na jakie cele możemy je przeznaczyć. Częściej zdarza się, że pod koniec grudnia w szkolnym budżecie zostaje trochę pieniędzy i wtedy szybko musimy kupić książki dostępne akurat w lokalnych księgarniach. Bywa także, że latami nie mamy żadnych środków na zakup książek. W takich warunkach trudno racjonalnie planować zakupy.
NPRC – szansa na uatrakcyjnienie księgozbioru
Udział w Narodowym Programie Rozwoju Czytelnictwa pozwala na zmianę tej sytuacji. W ramach programu otrzymujemy wysoki budżet, jakim większość z nas nigdy w swoich szkołach nie dysponowała. Mamy też czas, aby bardzo starannie przemyśleć, na co wydamy każdą złotówkę.
Warto zacząć od konsultacji z czytelnikami – to ich głos powinien być dla nas najważniejszy przy planowaniu zakupów, bo to dla nich te zakupy robimy. Wszyscy zainteresowani uczniowie powinni mieć możliwość zgłoszenia swoich propozycji. Najprościej jest postawić w bibliotece lub na szkolnym korytarzu pudełko, do którego dzieci i młodzież mogą wrzucać interesujące ich tytuły lub tematy książek. Niech ich pomysły na zakupy staną się naszym priorytetem. Warto też poznać opinie ekspertów w dziedzinie literatury dziecięcej i młodzieżowej. Mamy do dyspozycji strony internetowe, blogi i kanały na YouTubie. Sprawdźmy, co poleca Fundacja ABC XXI „Cała Polska czyta dzieciom”, co proponują youtuberzy ze Strefy Czytacza lub blogerzy ze Strefy Psotnika. Strony wydawnictw to też dobre źródło informacji – zawierają opisy książek, podział na kategorie wiekowe, nierzadko dają możliwość obejrzenia kilku stron książki, zapoznania się z jej fragmentami.
Lektury obowiązkowe?
Wytyczne do Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa umożliwiają zakup lektur szkolnych, ale czy lektury szkolne przyczyniają się do rozwoju czytelnictwa? Lista lektur szkolnych to w większości lista książek archaicznych, nieciekawych dla współczesnego czytelnika, zniechęcających do czytania.
Moim zdaniem zakup lektur ze środków Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa jest sprzeczny z jego nazwą i celem, dla którego ten program wymyślono.
Jeśli przeznaczymy budżet programu na wypełnienie regałów lekturami, nie zwiększymy atrakcyjności biblioteki, nie zachęcimy uczniów do czytania. Jeśli jednak włożymy wysiłek i poświęcimy czas na wybór atrakcyjnych nowości czytelniczych, zyskamy efekt w postaci większego zainteresowania ofertą biblioteki oraz większej liczby odwiedzin i wypożyczeń książek innych niż lektury szkolne.
Dzięki konsultacjom zakupów z uczniami zdobędziemy ich zaufanie. Chętniej przyjdą do bibliotekarza, który ich słucha i odpowiada na ich potrzeby, niż do takiego, który dobiera księgozbiór według własnego gustu albo kupuje wyłącznie lektury szkolne. Często też uczniowie, których głosy wzięliśmy pod uwagę, przyprowadzają do biblioteki kolegów i namawiają ich do wypożyczenia wybranych przez siebie książek. Stają się naszymi sojusznikami w promocji czytelnictwa.
Brałam udział w pierwszej i drugiej edycji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa. Kupiłam ok. 1300 książek, wyłącznie nowości czytelniczych. Zakup tak dużej liczby nowych książek wymagał znalezienia im miejsca na bibliotecznych regałach. Mogłam wreszcie dokończyć selekcję księgozbioru i pozbyć się ostatecznie książek zniszczonych, starych, zaczytanych.
Planując zakupy, pytałam o zdanie uczniów, korzystałam z porad blogerów i youtuberów. Warto było, bo biblioteka jest chętnie odwiedzana przez uczniów, a zakupione nowości są wypożyczane.
