Informujmy

Przede wszystkim trzeba poinformować uczniów i nauczycieli o planowanych obchodach. Warto to zrobić już na początku roku szkolnego, a potem systematycznie o święcie przypominać. Z odpowiednim wyprzedzeniem należy przygotować plakaty, które zawisną w widocznych miejscach w szkole, gazetki ścienne, ulotki do rozdawania. W wielu placówkach z okazji święta ukazują się specjalne wydania gazetki szkolnej.

Informacje o Miesiącu Bibliotek Szkolnych trzeba umieścić na stronach internetowych szkoły i biblioteki oraz poinformować o planowanych działaniach lokalną społeczność, np. przez lokalną gazetę, radio czy stronę internetową miejscowości.

Miłym (i często opłacalnym) zwyczajem jest wysyłanie życzeń do zaprzyjaźnionych instytucji, szkół, bibliotek, sponsorów. Może dzięki temu ktoś zainteresuje się biblioteką, wesprze jej działania, zaproponuje współpracę?

Wspierajmy się

Można też zorganizować specjalne spotkania lub warsztaty dla nauczycieli bibliotekarzy, podzielić się swoimi doświadczeniami, omówić wybrane zagadnienia, zaplanować wspólne działania. Obchody święta dostarczają doskonałego pretekstu do nawiązania współpracy. I chociaż święto bibliotek szkolnych to czas przyjemności, można jednak pomyśleć także o tym, jak rozwiązać problemy, które na co dzień trapią nauczycieli bibliotekarzy. W porozumieniu z innymi szkołami naprawdę można zdziałać więcej.

Działajmy wspólnie

W przygotowaniach do święta i jego obchodach oprócz nauczycieli bibliotekarzy powinni uczestniczyć inni pracownicy szkoły. Pomocni mogą być nauczyciele plastyki, informatyki czy języków obcych. Mogą brać udział w organizacji konkursów i wystaw tematycznych, zaangażować się w tworzenie materiałów obcojęzycznych, plakatów, przygotować stronę internetową święta itd. Warto też, aby ogłaszali na prowadzonych przez siebie lekcjach informacje o święcie. Żeby zachęcić nauczycieli do współpracy, można przekazać im imienne zaproszenia – poczują się dzięki temu wyróżnieni.

Do organizacji święta można włączyć również rodziców uczniów. Są pomocni przy przygotowaniu poczęstunku i przystrajaniu biblioteki, ale równie chętnie np. czytają dzieciom lub opowiadają im o ulubionych książkach swojego dzieciństwa.

Święto bibliotek szkolnych – tak jak same biblioteki szkolne – należy do uczniów. To oni są adresatami działań, mogą się jednak także włączyć w ich przygotowanie. W wielu szkołach uczniowie przebierają się z okazji święta za bajkowe postaci, bohaterów książek. Najbardziej aktywni pomagają w wypożyczalni, informują o święcie swoich kolegów, prowadzą przez radiowęzeł audycje tematyczne, chodzą po szkole, rozdając słodycze i drobne upominki, prowadzą konkursy, czytają młodszym kolegom książki.

Dekorujmy

Oczy całej szkoły zwrócone są na świętującą bibliotekę, musi więc być naprawdę piękna. Przygotowywane są specjalne dekoracje; ściany, wejście i regały można przystroić balonami, kwiatami, owocami jesieni, bibułą. W bibliotekach rozwieszane są okolicznościowe plakaty, cytaty z książek, aforyzmy. Na ścianach i gablotach pojawiają się wystawki i gazetki. Aby biblioteka stała się bardziej przyjazna dla młodszych uczniów, można poprosić ich o to, żeby przynieśli do niej swoje maskotki – wystawa zabawek na pewno bardzo im się spodoba. Żaden z uczniów czy nauczycieli nie ominie w te dni biblioteki, jeśli drogę do niej będą wskazywać drogowskazy lub np. przyklejone na podłodze kolorowe ślady stóp.

Głośno czytajmy

Celem Miesiąca Bibliotek Szkolnych, jak zresztą innych działań nauczycieli bibliotekarzy, jest zainteresowanie uczniów książkami i czytaniem. Akcje głośnego czytania są bardzo atrakcyjne dla dzieci i skutecznie spełniają tę misję. Warto wykorzystać ten sposób także z okazji święta. Czytać można nie tylko w bibliotece, lecz także w salach lekcyjnych. Dobrym pomysłem jest to, żeby nauczyciele różnych przedmiotów czytali przez kilka minut na swoich lekcjach. Czytać mogą także zaproszeni na obchody goście, rodzice dzieci. Starsi uczniowie poczują się poważnie, jeśli będą mogli poczytać młodszym. Święto jest znakomitą okazją, żeby włączyć się w działania kampanii „Cała Polska czyta dzieciom”.

Oto kilka nadesłanych przez naszych czytelników pomysłów na głośne czytanie:

• Biblioteka organizuje głośne czytanie dwa razy w tygodniu przez cały miesiąc;
• Maraton czytelniczy;
• Wierszykarnia – czyli głośne czytanie wierszy dla pierwszaków, połączone z kolorowaniem obrazków związanych tematycznie z czytanym tekstem.
• Nauczyciele czytają na pierwszych lekcjach fragmenty swoich ulubionych książek.
• Gimnazjaliści przebrani za bajkowe postacie odwiedzają uczniów zerówki i czytają im bajki i wierszyki.

Urządzajmy wystawy

Do świątecznie ozdobionej biblioteki jak ulał pasują wystawy. Starannie przygotowane, ciekawe, dostosowane do zainteresowań uczniów nie tylko sprawiają, że pomieszczenia biblioteczne stają się jeszcze piękniejsze, lecz także zachęcają do czytania, rozbudzają zainteresowania, w atrakcyjnej formie przekazują nowe informacje. Propozycje wystaw i gazetek przygotowanych przez naszych czytelników w ubiegłym roku:

• Gazetka ścienna związana z obchodami święta.
• Wystawa prac konkursowych powstałych w związku ze świętem.
• Wystawa „Pół żartem, pół serio o święcie”.
• Gazetka ścienna „Dowcipy i sentencje na temat biblioteki”.
• Ściany ozdabiane są plakatami reklamującymi bibliotekę.
• Wystawa fotograficzna „Co przed laty działo się w bibliotece szkolnej?”.
• Wystawa „Galeria sławnych bibliotekarzy” (można wykorzystać cykl zamieszczony w „Bibliotece w Szkole”).
• Cytaty i sentencje o książce przyklejane na ścianach w całej szkole.
• Na drzwiach każdej klasy umieszczono wiersze i cytaty dotyczące książek.
• Wystawa „Książki o książce, bibliotece i czytelni”.
• Wystawa „Czas na czytanie. Książka wzbogaca”.
• Wystawa „Dlaczego warto czytać książki” – wypowiedzi (również znanych osób) na temat czytania (polecamy do wykorzystania plakat „Czytaj z gwiazdami”, dołączony do nr. 7-8/2007 „Biblioteki w Szkole”; można go też kupić w sklepie internetowym www. sukurs.edu.pl).
• Plakat „Warto mnie przeczytać”, na którym uczniowie wpisywali nazwiska ulubionych autorów i tytuły książek (ulubionych albo ostatnio przeczytanych).
• Gazetka ścienna z tytułami ulubionych książek z dzieciństwa nauczycieli.
• Wystawa książek „Ulubione lektury nauczycieli z dzieciństwa”.
• Wystawa „Dzieje pisma i książki”.
• Wystawa „Książka niezwykła” – prezentacja książek o nietypowym kształcie, wielkości czy okładce.
• Wystawa książek podarowanych bibliotece przez uczniów i nauczycieli.
• Wystawa najstarszych książek w bibliotece.
• Wystawa „Z książką dookoła świata”.
• Wystawa książek pisanych alfabetem Braille’a.
• Wystawa na temat mediów.
• Wystawa ekslibrisów.
• Wystawa „Pisarze i poeci w karykaturze” (można wykorzystać cykl karykatur opublikowanych w „Bibliotece w Szkole”, część z nich do kupienia na stronie www.sukurs.edu.pl).
• Wystawa „Wielcy twórcy literatury”.
• Wystawa przedstawiająca dorobek patrona szkoły.
• Wystawa „Mity i legendy w literaturze”.
• Wystawa „Drzewo genealogiczne bogów greckich”.
• Wystawa zakładek do książek.

Organizujmy konkursy

Konkursy to biblioteczna codzienność, ale warto wykorzystać je także z okazji święta. Niektóre są ogłaszane z pewnym wyprzedzeniem, tak aby podczas uroczystych obchodów można było ogłosić wyniki i wręczyć laureatom nagrody. Wtedy np. nagrodzone prace plastyczne można wykorzystać jako ozdobę biblioteki lub szkoły. Oczywiście konkursy można przeprowadzić także podczas interobchodów – im będą ciekawsze, weselsze i bardziej widowiskowe, tym lepiej. Przykładowe konkursy, przeprowadzone z okazji Międzynarodowego Miesiąca Bibliotek Szkolnych w ubiegłym roku:

Biblioteczne

• Konkurs na hasło, slogan lub limeryk promujący bibliotekę.
• Konkurs na wiersz, fraszkę lub opowiadanie o bibliotece.
• Konkurs na wiersz lub fraszkę „Biblioteka – mój przyjaciel”.
• Konkurs „Moda na czytanie”, polegający na ułożeniu rymowanki zachęcającej do czytania książek i korzystania z biblioteki.
• Konkurs „Historia bibliotek w Polsce”.
• Konkurs „Książka – biblioteka – informacja”.
• Konkurs „Czy znasz swoją bibliotekę?”.
• Quiz dotyczący biblioteki.

Literackie

• Konkurs wiedzy o książce.
• Kalambury – tytuły książek.
• Konkurs „Dlaczego akurat ta książka?”.
• Ogłoszenie konkursu „Znam i czytam pisarzy polskich” – pięciomiesięcznego projektu, do którego pytania były podawane co miesiąc, od listopada do marca, a ogłoszenie wyników nastąpiło w Dniu Książki.
• Konkurs na najlepsze opowiadanie o książce.
• Konkurs dla maturzystów „Czy znasz ten cytat, czy znasz tę postać?”.
• Konkurs „Zgaduj-zgadula, z jakiej to książki?” – uczniowie losowali ilustracje i musieli odpowiedzieć, z jakiej książki one pochodzą.
• Konkurs „Książkowy detektyw” – wyszukiwanie ukrytych w tekście tytułów książek.
• Konkurs polegający na odgadywaniu ukrytych tytułów książek i imion bohaterów literackich.
• Konkurs „Umiemy szukać wiedzy w źródłach pisanych”.
• Konkurs pięknego opowiadania bajek „Baj, baj, bajeczko…”.
• Konkurs „Mistrz głośnego czytania” wśród uczniów i nauczycieli.
• Konkurs głośnego czytania wylosowanego fragmentu literackiego.
• Konkurs frazeologiczny.
• Połamańce językowe.
• Konkurs językowy – jesienne liście z napisem „książka” w 25 językach zostały rozsypane na korytarzu, uczniowie odgadywali, jakie to języki.
• Konkurs ze znajomości lektury Kubuś Puchatek.
• Konkurs czytelniczy poświęcony książkom Zbigniewa Nienackiego z cyklu Pan Samochodzik.
• Konkurs czytelniczy poświęcony książkom Ewy Nowak.
• Międzyszkolny konkurs na temat Kronik Narnii.
• Minikonkurs czytelniczy na temat znajomości Wiedźmina, Władcy Pierścieni, Harry’ego Pottera i Jeżycjady.
• Konkurs uważnego czytania powieści Mały bizon.
• Konkurs ze znajomości mitów greckich.
• Konkurs ze znajomości polskich legend.
• Uczniowie wypełniali karty pracy na podstawie informacji inter netowych dotyczących patrona szkoły (Arkadego Fiedlera).
• Uczniowie wypełniali karty pracy dotyczące współczesnych polskich podróżników. Plastyczne
• Konkurs na plakat „Biblioteka moich marzeń”.
• Konkurs na plakat z hasłem reklamującym bibliotekę.
• Konkurs plastyczny „Laurka z życzeniami dla biblioteki”.
• Konkurs na ekslibris biblioteki.
• Konkurs plastyczny „Logo biblioteki szkolnej”.
• Konkurs literacko-plastyczny „Moja wymarzona biblioteka”.
• Wykonanie przez pierwszaków rysunków „Mój ulubiony bohater książkowy”.
• Konkurs na projekt okładki ulubionej książki.
• Konkurs na ilustrację ulubionej książki.
• Konkurs na plakat ilustrujący ulubione książki.
• Zaprojektowanie i wykonanie przez uczniów alfabetycznych przekładek do książek do biblioteki.
• Konkurs na ilustrowany słownik języka angielskiego związany z pojęciami: czytanie, książka, biblioteka.
• Konkurs plastyczny zainspirowany baśniami Andersena – wzięły w nim udział przedszkolaki, które odwiedziły bibliotekę.
• Konkurs plastyczny „Urodziny Kubusia Puchatka”.
• Konkurs „Poczet Pisarzy Polskich” – wykonanie albumu i plakatu na temat wybranego pisarza polskiego.
• Konkurs plastyczny „Postacie z legend polskich”.
• Konkurs plastyczny na przedstawienie wylosowanego boga greckiego.
• Konkurs rysunkowy „Od niepamiętnych lat podróżują ludzie”.
• Konkurs rysunkowy „Zwierzęta świata”.
• Konkurs fotograficzny „Przyłapani na czytaniu”.
• Rozstrzygnięcie konkursu fotograficznego „Moje wakacje z książką”. Inne
• Konkurs „Czyj to portret?” – uczniowie odgadują wizerunki pisarzy.
• Karykatury znanych autorów – uczniowie oglądają karykatury Eryka Lipińskiego (z cyklu publikowanego w „Bibliotece w Szkole”) i zgadują, kogo one przedstawiają.
• Konkurs na przebranie za jedną z postaci z legend polskich.
• Konkurs sprawnościowy.

Pytajmy, badajmy

Dzięki obchodom święta uczniowie lepiej poznają bibliotekę szkolną, a nauczyciele bibliotekarze swoich czytelników. Miesiąc Bibliotek Szkolnych dostarcza znakomitej okazji do organizacji ankiet i plebiscytów – na temat zainteresowań czytelniczych uczniów (i nauczycieli) lub ich opinii o bibliotece. Takie przeprowadzono w zeszłym roku:

• Ankieta „Co czytasz, co chcesz przeczytać?”.
• Ankieta „Książka która zrobiła na mnie największe wrażenie”.
• Ankieta „Mój ulubiony bohater literacki”.
• Ankieta wśród uczniów i nauczycieli „Moja ulubiona książka z dzieciństwa”.
• Plebiscyt „Warto mnie przeczytać”.
• Ankieta „Dlaczego warto czytać?”.
• Plebiscyt „Najciekawszy film nakręcony na podstawie książki”.
• Ankieta – ocena biblioteki.
• Ankieta sprawdzająca wykorzystanie możliwości czytelni internetowej. Zapraszajmy gości Jeśli jest święto, to muszą być także goście. Począwszy od tych najbliższych – uczniów, nauczycieli, dyrekcji szkoły – po osoby z zewnątrz, np. rodziców uczniów, absolwentów, emerytowanych pracowników szkoły. Można zaprosić także przedstawicieli innych bibliotek i innych szkół, zorganizować zajęcia dla dzieci z pobliskiego przedszkola. Atrakcją będą także spotkania z autorami książek dla dzieci i młodzieży, lokalnymi twórcami, osobami o niezwykłych umiejętnościach czy zainteresowaniach. Warto także zaprosić na obchody przedstawicieli lokalnych władz i – oczywiście – lokalnych mediów.

Pasujmy czytelników

Święto to dobry okres na zorganizowanie pasowania na czytelnika. W bibliotece panuje wyjątkowa atmosfera, przeprowadza się wiele atrakcyjnych działań, które ocieplają jej wizerunek i sprawiają, że staje się w te dni jeszcze bardziej przyjazna dla uczniów. Pierwszaki na pewno będą przejęte pasowaniem, które odbędzie się w tak uroczystej i angażującej całą szkolną społeczność oprawie. Dowiedzą się od razu, że biblioteka jest ważnym i ciekawym miejscem w szkole.

Zbierajmy, sprzedawajmy

Świętująca biblioteka może często liczyć na jakieś upominki czy bonusy. Organizowane są zbiórki książek (np. akcja „Podaruj książkę bibliotece” – podczas której uczniowie, oczywiście za zgodą rodziców, przynoszą z domu niepotrzebne im już książki, do każdej takiej publikacji zostaje wklejona dedykacja z nazwiskiem ofiarodawcy) oraz kiermasze (np. „Książka za złotówkę”). Częstujmy, obdarowujmy Uczniowie lubią słodkości. Biblioteki szkolne z okazji swojego święta częstują gości słodyczami. W niektórych szkołach czytelnicy wypożyczający książki dostają jakiś drobny upominek, np. zakładkę. Odwiedzający bibliotekę mogą wpisać się do specjalnej pamiątkowej księgi. Organizowane są także loterie fantowe, w których można wygrać słodkie drobiazgi, długopisy, zakładki itp. Specjalnym prezentem jest także „amnestia” dla spóźnialskich czytelników – mogą oni oddać przetrzymywane książki bez żadnej kary.

Dzielmy się pomysłami

A kiedy święto już minie, trzeba je opisać. Zachęcamy do przesyłania relacji z obchodów oraz zdjęć (a także okolicznościowych scenariuszy, konkursów, ankiet itp.) do „Biblioteki w Szkole”. Materiały można przesyłać mailem: bibliotekawszkole@ sukurs.edu.pl, lub tradycyjną pocztą pod adresem: Redakcja „Biblioteki w Szkole”, skr. poczt. 109, 00-950 Warszawa. Ze wszystkich relacji skorzystamy podczas opracowywania kolejnego materiału o święcie.

Sprawozdania z MMBS z poszczególnych szkół znajdują się w pliku PDF.