Przebieg zajęć:
Wprowadzenie rozmową moderowaną
Prowadzący pyta uczestników czy wolą zupę pomidorową czy rosół, lody waniliowe czy czekoladowe, jaką porę roku lubią najbardziej, jaki jest ich ulubiony przedmiot szkolny: piłka nożna czy jazda konna, itp. Następnie wskazuje na różnice w odpowiedziach i pyta, dlaczego tak jest, że mamy odmienne zdania, opinie na różne tematy.
Praca z tekstem
Czytanie tekstu opowiadania z krótkimi przerwami na rozmowy zaproponowane poniżej.
- Po fragmencie: „Najlepiej zastanowić się spokojnie, czego tak naprawdę się chce. Albo nie chce” (s. 14), rozmowa moderowana: Czy zdarzyły się uczestnikom takie sytuacje, że nie mieli czasu na to, by spokojnie zastanowić się nad tym, czy mają na coś ochotę, czy nie? Czy można czasem nie wiedzieć, czego się chce? Rozmowa o konsekwencjach podejmowania decyzji lub mówienia czegoś tylko z powodu strachu.
- Po fragmencie: „(…) a potem skoczymy na lody” (s. 16), prowadzący pyta uczestników, czy uczestniczyli kiedyś w spotkaniu z autorem lub ilustratorem książek dla dzieci, a jeśli tak, prosi, żeby o tym opowiedzieli.
- Po fragmencie: „Mogą na przykład poprosić o pomoc i…” (s. 17), prowadzący rozmawia z uczestnikami o wyrażaniu swojego zdania w trudnej sytuacji lub gdy ktoś chce nas do czegoś zmusić. W jaki sposób powinna być wyrażona odmowa? Jeśli sytuacja staje się dla nas krzywdząca, to kogo możemy poprosić o pomoc? Jak oceniamy zachowanie Miłosza?
- Po fragmencie: „Widocznie to był jej przystanek” (s. 17), można podjąć rozmowę na temat zachowania pani Bagietki w autobusie oraz szerzej: zachowania w miejscach publicznych.
- Po fragmencie: „Podoba ci się książka? Czytałeś?” (s. 17), uczestnicy podają swoje wymyślone propozycje: co odpowiedział Miłosz i w jaki sposób to zrobił.
Po przeczytaniu całego tekstu następuje rozmowa moderowana z uwzględnieniem wątków: Czy łatwo jest wyrażać swoje zdanie? W jakich sytuacjach jest trudniej? W rozmowie warto poruszyć kontekst presji grupy rówieśniczej. Czy możemy zmienić swoje zdanie? (Dla Miłosza książki, które uwielbiał, z czasem stały się mniej atrakcyjne, bo miał już więcej lat).
Praca w kilkuosobowych grupach
Prowadzący mówi do uczestników: „Wiemy od pisarki i babci, że Miłosz zachował się asertywnie – zarówno w tramwaju, jak i podczas spotkania autorskiego. Spróbujcie napisać własną definicję asertywnego zachowania”. Po zakończeniu pracy grup następuje odczytanie definicji.
Praca wspólna
Każdy uczestnik otrzymuje kartę pracy i podczas wspólnej moderowanej rozmowy następuje wyjaśnienie znaczenia grafiki: na czym polega zachowanie asertywne (tu można nawiązać do definicji tworzonych w grupach), na czym bierne, a na czym agresywne. Prowadzący zachęca uczestników do rozmowy o konsekwencjach asertywnych, biernych i agresywnych zachowań w codziennym życiu. Koniecznie uwzględnia omówienie emocji towarzyszących doświadczaniu tych zachowań. Warto zapytać też uczestników o konkretne sytuacje, w których realnie uczestniczyli (ktoś zachował się wobec nich, a może sami zachowali się asertywnie, biernie lub agresywnie). Krótko przybliża uczestnikom postać Jespera Juula, odczytuje cytat zamieszczony w książce po tekście opowiadania (s. 18) i wspólnie z uczestnikami wyjaśnia jego znaczenie.
Praca indywidualna
Na odwrocie karty pracy uczestnicy tworzą ilustrację do słów Jespera Juula.
Zakończenie
Na zakończenie każdy uczestnik prezentuje swoją pracę. Podsumowanie zajęć w formie swobodnych refleksji uczestników.