Zamów dostęp za 99 zł do końca roku!

Czy we współczesnym świecie potrzebne są autorytety?

– scenariusz zajęć biblioterapeutycznych

Miejsce spotkania: biblioteka szkolna, sala lekcyjna.

Czas trwania: 2 godz. lub 2 x 1 godz.

Cele:

  • wytłumaczenie pojęcia „autorytet”;
  • uświadomienie młodzieży znaczenia autorytetów w życiu człowieka;
  • zrozumienie przez młodzież, kto jest dla niej autorytetem;
  • nauczenie wychowanków odróżniania autorytetu prawdziwego, wzorcowego od negatywnego;
  • analiza zagrożenia związanego z negatywnym autorytetem;
  • wskazanie wpływu wzorca na życie człowieka;
  • zachęcenie uczniów do refleksji nad własnym postępowaniem;
  • kształtowanie właściwej hierarchii wartości;
  • budzenie pragnienia naśladowania autorytetów;
  • ćwiczenie umiejętności prezentowania własnego zdania.

Metody:

  • wypełnianie ankiet,
  • pogadanka,
  • dyskusja,
  • burza mózgów,
  • oglądanie filmu.

Środki dydaktyczne:
ankiety, tekst biblioterapeutyczny Sytuacja bez wyjścia?, czyste kartki papieru, długopisy, tablica, internet (film z YouTube’a).

We współczesnym świecie, który potrzebuje przede wszystkim autorytetów moralnych, zauważa się kryzys wartości i autorytetów. Każdy człowiek powinien wiedzieć, że obok niego istnieją ludzie, których postawa moralna, kompetencje i doświadczenie życiowe dostarczają wzorów osobowych będących drogowskazem postępowania. Autorytety najbardziej potrzebne są młodzieży w wieku dorastania, kiedy kształtuje się osobowość, a młody człowiek zaczyna szukać wzorów do naśladowania, autorytetów – przykładów, które pokażą, jak poruszać się w świecie pełnym wyborów, ale nie będą narzucać własnej wizji świata jako tej jedynie poprawnej.

Przebieg zajęć:

  1. Prowadzący wita uczniów zebranych na spotkaniu oraz podaje temat zajęć.
  2. Prowadzący podaje uczestnikom warsztatów definicję autorytetu ze słownika języka polskiego: „Człowiek będący ekspertem w jakiejś dziedzinie, cieszący się poważaniem i mający wpływ na zachowania i myślenie innych ludzi”.
  3. Prowadzący głośno odczytuje opowiadanie składające się z trzech części. Po przeczytaniu każdej z nich zadaje pytania dotyczące jej treści.

    Część I

    Bohaterem tekstu jest siedemnastoletni Marcin pochodzący z tzw. dobrego domu. Chłopiec jednak źle się czuje, ponieważ uważa, że jego rodzice, zbyt zajęci pracą, zaniedbują go i poświęcają mu zbyt mało czasu. Tęskni za zmarłym dziadkiem, który rozbudził w nim zainteresowanie motocyklami.

    Pytania prowadzącego:
    • Jak scharakteryzowalibyście rodzinę Marcina?
    • Czym jest autorytet? Kto jest dla ciebie autorytetem?
    • Czy warto poszukiwać autorytetu, jeśli tak to gdzie?
    • Czy autorytet może być zgubny?

    Część II

    Chłopiec spotyka pana Radka, który jest taksówkarzem. Łączy ich wspólna pasja do motorów. Marcin zaczyna się spotykać bez wiedzy rodziców z taksówkarzem – swoim autorytetem. Znajomość okazuje się toksyczna. Bohater opowiadania zaczyna uprawiać hazard, palić papierosy, pić alkohol, kraść. Popada w długi. Sytuacja staje się dla niego niebezpieczna.

    Pytania prowadzącego:
    • Dlaczego Marcin dał się tak łatwo wciągnąć w towarzystwo pana Radka?
    • Co to jest hazard?
    • Czy warto realizować swoje marzenia za wszelką cenę?
    • Co w tej sytuacji powinien zrobić Marcin? Jakie znalazł rozwiązanie tej sytuacji?

    Część III

    Nastolatek ze strachu myśli nawet o samobójstwie. Postanawia jednak nie krzywdzić rodziców. Przyznaje im się do wszystkiego. Okazuje się że może na nich liczyć. Spłacają jego długi, a przede wszystkim postanawiają po długich rozmowach z synem poświęcać mu więcej mu czasu. Stają się autorytetami Marcina.

    Pytania prowadzącego:
    • Dlaczego Marcin początkowo pomyślał, że samobójstwo będzie dobrym rozwiązaniem jego problemów? Co myślisz na ten temat?
    • Jak można pomóc innym, którzy mają takie myśli?

  4. Uczniowie wypełniają ankietę przygotowaną przez prowadzącego. Przykład testu:

    1. Kto twoim zdaniem najczęściej imponuje twoim rówieśnikom?
      1. sportowiec
      2. artysta (piosenkarz, muzyk, aktor itp.)
      3. bohater filmu, książki
      4. koledzy i koleżanki
      5. osoba dorosła z najbliższego otoczenia (ktoś z rodziny, nauczyciel)

    2. Co najczęściej wzbudza twój podziw?
      1. siła i sprawność fizyczna
      2. umiejętność radzenia sobie w życiu
      3. wiedza
      4. poziom zamożności (posiadane pieniądze, samochód, sprzęt RTV, komputer itp.)
      5. poziom prezentowanych umiejętności

    3. Jakie uczucia budzi w tobie osoba, która ci imponuje?
      1. zazdrość, zawiść
      2. chęć pójścia w jej ślady
      3. tylko podziw
      4. uwielbienie (miłość)
      5. motywacja do pracy nad sobą

  5. Prowadzący z rozdaje ankiety, które uczniowie wypełniają indywidualnie. Następnie zbiera wypełnione formularze i dzieli uczniów na cztery grupy, którym rozdaje po mniej więcej tyle samo wypełnionych ankiet. Każda grupa otrzymuje też czysty formularz testu do notowania obliczeń. Młodzież liczy w grupach odpowiedzi na poszczególne pytania. Po zsumowaniu wyników jeden z uczniów zapisuje je na tablicy.

  6. Młodzież przystępuje do dyskusji. Analizie poddaje odpowiedzi, na które padło najwięcej głosów, oraz te, które dostały ich najmniej. Pytania do dyskusji:
    • Czy łatwo znajdujemy w swoim życiu osoby, które nam imponują?
    • Czy samo podziwianie innej osoby nam wystarcza?
    • Czy szukamy w swoim życiu osób, na których chcielibyśmy się wzorować?
    • Dlaczego najczęściej imponują nam…?
    • Dlaczego najmniej spośród wymienionych przykładów imponują nam…?

  7. Uczestnicy zajęć pracują w grupach. Należy:
    • ustalić zestaw cech, jakimi zdaniem uczniów powinien charakteryzować się autorytet;
    • uszeregować je według stopnia ważności ustalonego przez grupę;
    • zapoznać się z nazwiskami osobistości ze współczesnego świata, postaci historycznych, bohaterów literackich i filmowych;
    • wybrać trzy przykłady osób, których cechy są najbardziej zbliżone do ustalonych przez grupę w poprzednim zadaniu;
    • przyczepić na tablicy nazwiska wybranych osób;
    • odpowiedzieć na pytania:
      1. Jaka jest rola autorytetu w kształtowaniu własnej drogi życiowej?
      2. Czy w obecnych czasach istnieje potrzeba poszukiwania autorytetów?
      3. Jakich cech nie powinny mieć autorytety?
      4. Czy istnieje możliwość wybrania sobie złego wzoru do naśladowania?

  8. Po zakończonej pracy w grupach ich przedstawiciele w kilku słowach przekazują odpowiedzi na pytania uczestnikom warsztatów.

  9. Praca w grupach. Uczestnicy spotkania odpowiadają na pytanie: „Czy autorytet jest potrzebny i jak się zmienia na różnych etapach życia?”. Na przykład:
    1. Dla dzieci małych autorytetem są mama, tata (autorytet moralny).
    2. Dla dzieci w wieku przedszkolnym – rodzice, nauczyciel, babcia, dziadek.
    3. Dla dzieci w wieku szkolnym – rówieśnicy, trener, nauczyciel, celebryta.
    4. W wieku dorastania – ktoś, kto nas wzbogaca intelektualnie.

  10. Nauczyciel bibliotekarz proponuje zebranym uczniom zabawę z wyobraźnią. Mają stworzyć obraz swojego idealnego autorytetu na podstawie poniższych pytań.
    • Jaki wpływ miała na ciebie dana osoba?
    • Jak wyglądałaby taka osoba?
    • Jaką dziedziną by się zajmowała?
    • Jakimi cechami by się charakteryzowała?
    • Czego byś się od takiej osoby chciał/chciała nauczyć?
    • Jakie osiągnięcia miałaby taka osoba?
    • Co by robiła na co dzień?
    • Do czego taki idealny autorytet mógłby być potrzebny?

    Chętni uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy na forum.

  11. Podsumowanie zajęć obejrzeniem filmu Autorytet, który łączy (dostępny na YouTubie).

    Ideą filmu jest odbudowanie i wzmocnienie w naszym społeczeństwie roli autorytetu. Film jest metafizyczną opowieścią o autorytecie, w którym głównymi środkami wyrazu są ciało, ruch i akrobatyka oraz pantonima. Krótka analiza adaptacji.



  12. Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela bibliotekarza zapisują wnioski, które nasunęły się wszystkim w trakcie zajęć:
    • Autorytet stanowi ważny czynnik wychowawczy.
    • Decyzje nas dotyczące często muszą być poparte autorytetem ludzi, którzy mają większą wiedzę, umiejętności i doświadczenie. Udajemy się do nich, by zasięgnąć porady, znaleźć odpowiedzi, która decyzja będzie dla nas właściwa.
    • Aby być autorytetem, należy w codziennym działaniu kierować się m.in. prawdą, odpowiedzialnością, sumiennością, otwartością na innych.
    • Autorytet ma osoba, grupa, instytucja, która cieszy się szczególnym uznaniem ogółu swoich osiągnięć.
    • Każdy człowiek, niezależnie od wieku, może być autorytetem, pod warunkiem że spełnia powyższe wymagania.

Bibliografia:

  • Autorytet, który łączy, https://youtu.be/L_hTbVsYLX0 (dostęp: 4.05.2022).
  • Biblioterapia w praktyce. Poradnik dla nauczycieli, wychowawców i terapeutów, red. E. Konieczna, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2005.
  • Bleja-Sosna B.: Poradnik dydaktyczny godziny z wychowawcą. Liceum, liceum profilowane, technikum. Klasa II. Materiały pomocnicze dla nauczycieli-wychowawców do realizacji na godzinach z wychowawcą w klasie drugiej w korelacji ze ścieżkami edukacyjnymi. Toruń: BEA-BLEJA, 2003.

Zaprenumeruj, by czytać dalej

Artykuły są dostępne dla czytelników z pełnym dostępem do portalu.

Zamów dostęp Za 99 zł do końca 2024 roku
  • Baza ponad 5 tysięcy artykułów z 33 lat
  • Wszystkie numery z 33 lat
  • Baza kilkudziesięciu szkoleń
  • Ocena czytelników: 5,7 / 6 Ocena czytelników: 5,7 / 6
Biblioteka w Szkole
Zaloguj się jeśli masz już prenumeratę.
newsletter

Chcesz być na bieżąco?

Zapisz się do naszego newslettera, by otrzymywać najnowsze materiały dla bibliotek.