Przebieg spotkania:

Część I

Przywitanie i krótka rozmowa z uczniami o tym, jak się dziś czują i jak im poszło w szkole. Ustalenie zasad podczas spotkania („Potrzebuję od was skupienia i wzajemnego słuchania. Czego potrzebujecie ode mnie, aby angażować się w zajęcia?”. Ustalenia można wypisać na tablicy i odwołać się do nich, jeśli jakiś uczeń się do nich nie stosuje).

Przejście do tematu i wyjaśnienie celu spotkania

„Wiecie już od pani wychowawczyni, że odbędzie się dziś wasze pasowanie na czytelnika. Pięknie się do niego przygotowaliście i ubraliście się w odświętne stroje. Aby dojść do uroczystego złożenia przysięgi, wspólnie sprawdzimy waszą wiedzę na temat świata książek. Aby zdobyć tytuł czytelnika, należy wykonać trzy zadania. Co wy na to? Damy radę?”.

Zadanie I. Jak powstaje książka? – teatr kamishibai

Na rozgrzewkę, przed opowiadaniem, krótka zabawa na stojąco wraz z pokazywaniem – trzy razy stopniując szybkość:

Głowa, kolana, uszy, pięty,
jestem dzisiaj uśmiechnięty!
Głowa, kolana, uszy, twarz,
to czytania nadszedł czas!

Prowadzący za pomocą teatru kamishibai na szpulach opowiada historię powstawania książki (rysunki oraz historia jest wykonana przeze mnie, a opowiadanie za każdym razem wychodzi odrobinę inaczej, w zależności od interakcji z grupą). Jeśli prowadzący nie ma dostępu do teatru, może przedstawić historię na dużych planszach, na flipcharcie, w formie wyświetlanej prezentacji – na co tylko mamy pomysł i możliwości. Najważniejszym założeniem jest przekazanie etapów powstawania książki od pomysłu autora po trafienie książki do rąk czytelnika, wraz z omówieniem zadań na każdym etapie.
Po zakończeniu historii uczniowie wspólnie odtwarzają ciąg zdarzeń przedstawiony w historii z rozsypanki przygotowanej na tablicy magnetycznej:

Po wykonaniu zadania prowadzący pyta wychowawczynię klasy, czy zaliczamy pierwsze zadanie – odpowiedź jest oczywiście twierdząca, a pytanie jest po to, aby zaangażować w spotkanie wszystkich obecnych (ze względu na pandemię w roku 2022 obecna była tylko wychowawczyni). Jeśli pasowanie odbywa się w obecności rodziców, warto zadać pytanie do publiczności: „Czy rodzice potwierdzają wykonanie zadania?”. Jest to element wprowadzający rozluźnienie i jednocześnie radość i u dzieci i rodziców.

Zadanie II. Prośby książki i świat biblioteki

„Wiecie już, jak powstaje książka, powiedzcie mi teraz: w jaki sposób powinniśmy dbać o książki?”. Uczniowie wymieniają różne propozycje, a prowadzący dopowiada najważniejsze zasady.

„Świetnie wam poszło! A teraz kto przypomni z naszej historii: czym różni się księgarnia od biblioteki?”. Po odpowiedzi od uczniów prowadzący skupia się na bibliotekach, opowiada krótko o różnych ich rodzajach, np. szkolnych, publicznych, specjalistycznych. Pokazuje, w jaki sposób ułożony jest księgozbiór w jego bibliotece, wyjaśnia, dlaczego pomiędzy książkami znajdują się literki alfabetu (UWAGA: warto zadawać uczniom przykłady im bliskie, np. „Jeśli Kasia Wymyślona napisałaby bajkę, to pod jaką literką byśmy ją znaleźli i w jakim dziale? Kasiu, podejdź, proszę, do regału i pokaż: gdzie stałaby twoja książka?”. W ten sposób uczniowie szybciej zrozumieją układ autorami, alfabetycznie od nazwiska – na tym etapie życia dla dzieci ważniejsze jest imię, dlatego na początku często podają literkę K, a nie W. Jednak po kilku przykładach oraz podchodzeniu do odpowiedniego działu i litery na przekładce wiedza zostaje utrwalona).

Po zakończeniu zadania i jego podsumowaniu prowadzący pyta wychowawczynię/rodziców, czy zaliczamy drugie zadanie.

Zadanie III. Koszyk Czerwonego Kapturka

„Do wiklinowego koszyka Czerwonego Kapturka babcia powkładała postacie z bajek. Będę teraz je wyciągać, a wy spróbujcie odgadnąć, co to za postać oraz z jakiej bajki pochodzi”.

Prowadzący wyciąga pacynkę z koszyka włożoną na palec z dowolną postacią i pyta, co to za bohater. Uczniowie odpowiadają. Po prawidłowej odpowiedzi prowadzący od razu pokazuje książkę z daną bajką, utrwalając kojarzenie postaci z tytułem i autorem książki. Warto również dopytać, czy znają inne książki, w których występuje podobna postać.

Przykłady:

• pacynka z babcią – odpowiedź: Czerwony Kapturek; inne książki, w których występuje babcia: Bzowa Babuleńka, Czarownica piętro niżej, Książką pachnąca czekoladą itp.;
• pacynka miś – odpowiedź: np. książki o Kubusiu Puchatku; inne książki, w których występuje niedźwiedź: Dziadek i niedźwiadek, seria o Paddingtonie, Miś Benjamin, Miś Uszatek, Pamiętnik Czarnego Noska;
• pacynka czarownica – odpowiedź: Jaś i Małgosia; inne książki, w których występuje czarownica/wiedźma: Mała czarownica, seria o Muminkach, Królowa Śniegu, seria o Harrym Potterze.

Korzystamy z książek, jakie mamy na stanie, aby pokazywać je od razu dzieciom i zachęcić do ich wypożyczania, jednocześnie poszerzając wiedzę o literaturze.

Po zakończeniu zadania i jego podsumowaniu prowadzący pyta wychowawczynię/rodziców, czy zadanie trzecie zostało wykonane poprawnie.

Część II

Prowadzący dokonuje podsumowania, przypomina wszystkie trzy zadania oraz informacje, jakie zdobyli uczniowie, oraz pyta wychowawczynię/rodziców, czy uczniowie wykazali się wiedzą i mogą zostać oficjalnie pasowani na czytelnika. Po potwierdzeniu kwalifikacji prowadzący prosi o powstanie i złożenie uroczystej przysięgi:

My, uczniowie pierwszej klasy
tobie, książko, przyrzekamy,
że szanować cię będziemy,
krzywdy zrobić ci nie damy!

Po zaprzysiężeniu prowadzący podchodzi do każdego ucznia i pasuje go Piórem Fantazji (pióro dowolne – pawie, kacze, kolorowe). Na wstępie nawiązuje do pasowania na ucznia, które dokonywane było ołowiem, i wyjaśnia, że pasowanie na czytelnika odbywa się piórem, ponieważ jest to starodawne narzędzie pisarskie, chociaż współcześnie uczniowie piszą ołówkami, długopisami itp. Przy pasowaniu każdego ucznia wypowiada słowa: „Pasuję ciebie na czytelnika/czytelniczkę!”.

Po pasowaniu prowadzący wręcza całej klasie dyplom pasowania na czytelnika, na którym znajdują się słowa przysięgi z prośbą, aby dyplom umieścić w widocznym miejscu w sali, tak aby przypominał o obietnicy złożonej książkom. Jeśli dysponujemy budżetem, warto wręczyć również osobne, imienne dyplomy każdemu młodemu czytelnikowi. Prowadzący wręcza również prezent opakowany w papier i tasiemkę – zakładki do książki w odpowiedniej liczbie.

Zakończenie

Prowadzący podsumowuje całość zajęć, dziękuje za wykonanie wszystkich zdań i zaprasza do wypożyczania oraz na kolejne spotkanie biblioteczne.

Wnioski i uwagi

W tym roku ze względu na obostrzenia i pandemię pasowanie odbyło się w obecności samej wychowawczyni. Warto jednak uwzględnić obecność rodziców – jest to świetna okazja do pokazania swojej działalności oraz zdobycia ewentualnych sponsorów indywidualnych. Zakładki do książek można pozyskiwać od wydawnictw, fundacji i na targach. Można również wcześniej uzgodnić z rodzicami kl. I taki wydatek, wchodząc do każdej z klas na pierwsze wywiadówki we wrześniu – dzięki wyrażonej chęci opłacenia bardziej trwałych zakładek, np. metalowych czy drewnianych, uczniom pozostanie pamiątka, a dla rodzica to zwykle niewielki koszt (tym bardziej jeśli zamówimy zakładki hurtowo dla wszystkich kl. I). Zawsze pozostaje też wsparcie rady rodziców, która np. w mojej szkole chętnie wspiera wszystkie działania na rzecz dzieci. W przypadku rady rodziców warto ten wydatek zasygnalizować pod koniec czerwca, tak aby po zakończeniu roku szkolnego i podsumowaniu budżetu mogła określić, czy da radę ponieść koszt zakładek już na samym początku kolejnego roku szkolnego.