Zamów dostęp za 99 zł do końca roku!

Poznajemy wielkich naukowców

Być jak Mikołaj Kopernik

Poznajemy wielkich naukowców Być jak Mikołaj Kopernik
Ilustracja: Lukrecja Kot

Gotowy scenariusz zajęć o wybitnym astronomie dla pierwszych klas szkoły podstawowej. Do wykorzystania wiele różnorodnych pomocy dydaktycznych: puzzle, wycinanki, gra planszowa, krótkie filmy.

Czas: 45 minut
Treści z podstawy programowej:
  • udział uczniów w zajęciach, na których czytane są na głos przez nauczycieli fragmenty lektur, lub udział w zajęciach prowadzonych w bibliotece szkolnej,
  • budowanie podstaw myślenia naukowego,
  • ukazywanie wartości wiedzy jako podstawy rozwoju umiejętności,
  • wyposażenie uczniów w taki zasób wiadomości oraz kształtowanie takich umiejętności, które pozwalają w sposób bardziej dojrzały i uporządkowany zrozumieć świat,
  • nabywanie kompetencji społecznych, takich jak komunikacja i współpraca w grupie,
  • organizowanie sytuacji edukacyjnych umożliwiających eksperymentowanie i nabywanie doświadczeń oraz poznawanie polisensoryczne,
  • nabywanie doświadczeń poprzez zabawę, wykonywanie eksperymentów naukowych, eksplorację, przeprowadzanie badań, rozwiązywanie problemów w zakresie adekwatnym do możliwości i potrzeb rozwojowych na danym etapie oraz z uwzględnieniem indywidualnych możliwości każdego dziecka.
Cele zajęć:
po zajęciach uczeń:
  • zna sylwetkę Mikołaja Kopernika i potrafi wyjaśnić, na czym polegało jego odkrycie,
  • rozumie i definiuje pojęcia astronom, astrolog, astronauta, orbita,
  • potrafi wymienić osiem planet Układu Słonecznego,
  • wymienia znane miejsca związane z Mikołajem Kopernikiem,
  • jest zmotywowany do robienia eksperymentów naukowych oraz odwiedzenia miejsc związanych z nazwiskiem Mikołaja Kopernika w swoim mieście,
  • współpracuje w grupie.
Pomoce dydaktyczne:
  • portret Mikołaja Kopernika z Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego w Toruniu do ułożenia jako puzzle (źródło: Wikipedia),
  • 28 papierowych gwiazdek, osiem opisanych nazwami planet Układu Słonecznego i jedna gwiazdka „Słońce”,
  • plansza do gry „Ścieżka Kopernika”,
  • fragment znanego utworu Wandy Chotomskiej Dzieci pana Astronoma („Co Kopernik robił? Wiecie? / – On coś odkrył pierwszy w świecie... / – Mnie obiło się o uszy, / że Kopernik Ziemię ruszył...” itd.).

Filmy:

  • Mikołaj Kopernik [online], [dostęp 14 marca 2018]. Dostępny w internecie: https://www.youtube.com/watch?v=eEEMlzONjtM) – czas 1 min,
  • Piosenka edukacyjna dla dzieci. Planety-Układ Słoneczny [online], [dostęp 14 marca 2018]. Dostępny w internecie: https://www.youtube.com/watch?v=KbuDjinr-c0) – czas 1.03 min,
  • Centrum Nauki Kopernik – podróże w nieznane [online], [dostęp 14 marca 2018]. Dostępny w internecie: https://youtube.com/watch?v=mg_pMAmJwkQ&t=23s – czas 6 min.

Przebieg zajęć:

  • Powitanie uczniów i odczytanie utworu Wandy Chotomskiej.
    O kim będziemy mówić na dzisiejszych zajęciach? Kto z was interesuje się kosmosem i gwiazdami?
  • Przedstawienie sylwetki uczonego, jego związków z Toruniem i Polską. Prezentacja filmu Mikołaj Kopernik. Krótkie wyjaśnienie istoty jego odkrycia („wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię”).
  • Wskazanie na wyrazy homonimiczne. Mikołaj Kopernik był astronomem, zajmował się astronomią. Jest to dziedzina nauki, zajmują się nią naukowcy.
    Astronomia jest nauką przyrodniczą zajmująca się badaniem ciał niebieskich (np. gwiazd, planet, komet, mgławic, gromad i galaktyk) oraz zjawisk, które zachodzą poza Ziemią, jak również tych, które oddziałują w jej atmosferze, wnętrzu lub na powierzchni, a są pochodzenia pozaplanetarnego. Skoncentrowana jest na fizyce, chemii, meteorologii i ruchu ciał niebieskich, zajmuje się także powstaniem i rozwojem (ewolucją) wszechświata.
    Astronautyka (kosmonautyka) – to również dziedzina naukowa, a właściwie zespół nauk, które zajmują się lotami poza atmosferę Ziemi oraz poznawaniem przestrzeni kosmicznej, jak również znajdujących się w niej obiektów.
    Astrologia – wróżbiarstwo polegające na próbach przewidywania przyszłości poszczególnych ludzi i wydarzeń na Ziemi na podstawie położenia ciał niebieskich na nieboskłonie. Astrologia nie jest nauką.
  • Ćwiczenie spostrzegawczości. Astronom musi być spostrzegawczy. Zajmuje się obserwacją nieboskłonu i musi zauważać różne zjawiska na niebie oraz wędrówki gwiazd i planet. Uczniowie też będą ćwiczyć spostrzegawczość, obserwując przestrzeń w klasie oraz szukając ukrytych
    w różnych zakamarkach sali lekcyjnej gwiazdek i zbierając je.
    W klasie jest ukrytych 27 gwiazdek. Kto zapisze na tablicy liczbę 27? Dzieci szukają i liczą, czy już odkryły wszystkie gwiazdki.
  • Układanie puzzli. Dzieci, którym nie udało się znaleźć podpisanych gwiazdek, układają puzzle. Kto jest na obrazku? (Mikołaj Kopernik). Czym się zajmował? (był astronomem). Jakiego dokonał odkrycia? (wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię).
  • Wysłuchanie piosenki edukacyjnej Planety – Układ Słoneczny. Dzieci, które mają podpisane gwiazdki, ustawiają się we właściwej kolejności i tworzą „Układ Słoneczny”. Wyjaśnienie, że w skład Układu Słonecznego wchodzą planety, a tylko Słońce jest gwiazdą. Dzieci krążą wokół „Słońca” po „orbitach” w rytm piosenki. Po zakończeniu zabawy wymieniają nazwy planet, które zapamiętały.
  • Eksperymenty naukowe. Prezentacja filmu Centrum Nauki Kopernik – podróże w nieznane i zachęcenie dzieci do odwiedzenia centrum oraz rozwijania zainteresowań naukowych. Kto lubi wykonywać/chciałby wykonywać naukowe eksperymenty? Kto chciałby zostać astronomem? Kto astronautą?
  • Mikołaj Kopernik w moim mieście. Dzieci przy pomocy nauczyciela wymieniają nazwy ulic i obiektów noszących imię Mikołaja Kopernika. Jakie to obiekty? (ulice, place, pomniki, budynki, szkoły imienia Mikołaja Kopernika). Gdzie się znajdują? Kto już widział to miejsce?
  • Gra edukacyjna „Ścieżka Kopernika”. Klasa podzielona na grupy (np. gwiazdki i pozostali). Grupy wybierają kapitana oraz „pionka”, który będzie chodził po ścieżce. Pierwsza w podróż wyrusza grupa, której kapitan wyrzucił większą liczbę oczek na kostce do gry. Dzieci kolejno rzucają kostką. Pionek porusza się o tyle pól do przodu, ile jest wyrzuconych oczek. Jeżeli pionek zatrzymuje się na polu oznaczonym cyfrą, grupa naradza się, a kapitan odpowiada na pytanie:
    • Czym zajmuje się astronom?
    • Wymieńcie dwie planety Układu Słonecznego.
    • Gdzie znajduje się Centrum Nauki Kopernik?
    • Wymieńcie cztery planety Układy Słonecznego.
    • W jakim mieście urodził się Mikołaj Kopernik?
    Poprawność odpowiedzi ocenia drużyna przeciwna, a ewentualnym arbitrem jest nauczyciel. Za poprawną odpowiedź – jedno pole do przodu. Za błędną odpowiedź/brak odpowiedzi – dwa pola do tyłu. Wygrywa drużyna, która pierwsza dotrze do mety. Gratulacje dla zwycięzców i wyjaśnienie, że o wygranej w tej grze decydują również los i łut szczęścia.
  • Zakończenie zajęć i pożegnanie się z dziećmi.
Puzzle tworzymy, rozcinając obrazek wzdłuż wyznaczonych linii

Zaprenumeruj, by czytać dalej

Artykuły są dostępne dla czytelników z pełnym dostępem do portalu.

Zamów dostęp Za 99 zł do końca 2024 roku
  • Baza ponad 5 tysięcy artykułów z 33 lat
  • Wszystkie numery z 33 lat
  • Baza kilkudziesięciu szkoleń
  • Ocena czytelników: 5,7 / 6 Ocena czytelników: 5,7 / 6
Biblioteka w Szkole
Zaloguj się jeśli masz już prenumeratę.
Do pobrania
newsletter

Chcesz być na bieżąco?

Zapisz się do naszego newslettera, by otrzymywać najnowsze materiały dla bibliotek.