Cele pierwszych zajęć bibliotecznych pozostają niezmienne:

• zaznajomienie uczniów z zasadami funkcjonowania biblioteki i układem zbiorów;
• pozyskanie uczniów do współpracy w ramach inicjatyw organizowanych przez bibliotekę;
• promowanie biblioteki jako serca szkoły, tętniącego życiem miejsca kreatywnych spotkań.

Lekcje biblioteczne we wszystkich kl. I

W połowie września wysyłamy e-maile do wychowawców wszystkich kl. I z prośbą o umawianie klas na lekcję biblioteczną. Zajęcia te prowadzone są we wszystkich oddziałach na godzinach wychowawczych. Z każdym wychowawcą ustalamy wcześniej indywidualnie datę i godzinę spotkania oraz czas, jaki bibliotekarz ma do dyspozycji – czasem jest to cała godzina lekcyjna, czasem 20 minut. Jesteśmy pod tym względem bardzo elastyczni.

Nasza biblioteka to niewielkie pomieszczenie, za to ma ogromne serducho, co zawsze podkreślamy i co, sądząc po reakcjach, czują nasi czytelnicy.

Uczniowie podczas lekcji bibliotecznej zajmują wszystkie dostępne miejsca wokół centralnego punktu, jakim jest lada biblioteczna. Najbardziej oblegane są oczywiście kanapa, krzesła w części czytelnianej i przy komputerach. Część osób sadowi się na podłodze, co nadaje lekcji zdecydowanie swobodniejszy charakter.

Najważniejsze zagadnienia:

Organizacja biblioteki i układ zbiorów

Zachęcamy do korzystania z wolnego dostępu do półek i buszowania pomiędzy regałami.

Regulamin biblioteki i szkolnego centrum multimedialnego

Ten dokument zwykle utożsamiany jest ze szczytem nudy, dlatego też nie studiujemy całego tekstu. Chętni uczniowie odczytują wybrane, zaznaczone wcześniej punkty, które ich bezpośrednio dotyczą (pomijajmy np. kwestie udostępniania zbiorów społeczności lokalnej czy obiegówki dla maturzystów). Wszystko jest okraszone luźnymi komentarzami bibliotekarza.

Tworzenie kont czytelnika w programie MOL Net+

Uczniowie oglądają specjalnie dla nich stworzony tutorial (https://youtu.be/r_RMYGfRxmA). Z doświadczenia wiemy, że prośba o założenie konta w systemie bibliotecznym po zajęciach (np. w domu) nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dlatego też działamy od razu. Dzięki telefonom komórkowym i dostępnemu w bibliotece wi-fi w kilka chwil wszyscy mają założone konta czytelnika. Jest to dobry moment, by rozdać karty biblioteczne.

Podstawy poruszania się w katalogu online, rezerwacje, prolongaty

Ten aspekt omawiamy w przypadku, gdy mamy do dyspozycji całą godzinę lekcyjną. W przeciwnym razie to zagadnienie zostawiamy na kolejną lekcję biblioteczną, niespodziewane zastępstwo czy też indywidualny instruktaż. W przygotowaniu jest tutorial poświęcony bibliotecznemu katalogowi online.

Ważne jest, by od samego początku wypracowywać nawyk korzystania z katalogu online i przedkładania karty bibliotecznej, gdy chce się skorzystać z księgozbioru biblioteki.

Przykłady inicjatyw bibliotecznych

Staramy się uświadomić uczniom, że biblioteka to nie tylko książki, ale także, a może przede wszystkim ludzie i działanie. Każdy, bez względu na upodobania, pasje, talenty czy temperament, znajdzie coś atrakcyjnego dla siebie.

1. Prezentowanie zajawek ilustrujących przykładowe imprezy, konkursy, akcje i inne inicjatywy organizowane przez bibliotekę. Pomiędzy regałami a oknem przeciągamy sznurek, na którym za pomocą klamerek zawieszamy fotografie ilustrujące ciekawe imprezy biblioteczne (np. noce tematyczne w szkole, akcje masowego czytania, sesje fotograficzne, dzień przebieranego, czytanie maluchom, turnieje czytelnicze itd.).
2. Niezależnie od tego uczniowie mogą zobaczyć prace starszych uczniów (zdjęcia z sesji, tomiki poezji, zbiory opowiadań, prace plastyczne), będące pokłosiem wydarzeń zainicjowanych przez bibliotekę.
3. Przy okazji tej części zajęć rozdajemy uczniom miniankiety. Uczniowie, wychodząc z biblioteki, wrzucają wypełnione formularze do pudełka znajdującego się przy wyjściu. Jeżeli mamy ograniczony czas, ankiety rozdajemy w klasie przy najbliższej okazji. Sondaż warto powtarzać co roku, by na bieżąco monitorować potrzeby uczniów. Dzięki temu mamy pełną orientację w tym, czego oczekują, i zdecydowanie łatwiej o zaangażowanie młodzieży przy realizacji ich własnych pomysłów.
   
4. Ciekawym urozmaiceniem zajęć może być ich współprowadzenie przez uczniów klas starszych w stylizacjach nawiązujących do znanych postaci literackich, co bardzo przykuwa uwagę uczniów. Ponadto młodsi uczniowie mogą usłyszeć o bogatej i atrakcyjnej ofercie biblioteki oraz o tym, jak tu jest fajnie, z ust rówieśników, co jest dla młodzieży zdecydowanie bardziej przekonujące.
5. Zaproszenie na biblioteczne socialmedia (FB, IG) i zachęta do stałego kontaktu.

Zachęcamy uczniów, by byli czujni i wyłapywali z bogatej oferty działań inicjatywy atrakcyjne dla siebie. Jednocześnie zapraszamy chętnych uczniów do współpracy, zarówno w organizacji różnego typu przedsięwzięć, jak i do pomocy w bibliotece. Tak skomponowane zajęcia mimo braku fajerwerków spełniają założone cele – lody zostają przełamane, rzeczywistość biblioteczna oswojona, a nauczyciel bibliotekarz jawi się jako osoba, z którą warto zrobić coś fajnego. Pamiętajmy – pierwsze wrażenie możemy zrobić tylko raz!

Zaangażowanie, serce i pasję, jaką włożymy w spotkania inauguracyjne z młodzieżą w bibliotece, z pewnością zaowocują w kolejnych latach. Nikt nie ma wątpliwości, że współpraca z uczniami, reagowanie na ich potrzeby i złapanie flow z młodzieżą są niezwykle ważne. Chyba tylko taka biblioteka jest skazana na sukces w dzisiejszej, wcale niełatwej rzeczywistości.