ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZAMAWIANIE PODRĘCZNIKÓW

O tym, jakie podręczniki lub inne materiały edukacyjne znajdą się w szkolnym zestawie, decyduje dyrektor szkoły na podstawie propozycji zespołów nauczycieli  uczących poszczególnych przedmiotów. Dyrektor szkoły ustala taki zestaw po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady rodziców. Źródło: MEiN

Artykuł 22aj ustawy o systemie oświaty mówi: „Czynności związane z zakupem do biblioteki szkolnej podręczników, materiałów edukacyjnych, materiałów ćwiczeniowych i innych materiałów bibliotecznych oraz czynności związane z gospodarowaniem tymi podręcznikami i materiałami wykonuje dyrektor szkoły”.

To dyrektor ma wiedzę o liczbie uczniów w poszczególnych rocznikach, o zasadach zamówień, obrotu podręcznikami i o przepisach prawa oświatowego w każdym zakresie, w tym podręczników.

Nie ma przepisu, który cedowałby czynność zakupu podręczników na nauczycieli bibliotekarzy. Kwestia tego, jak jest to rozwiązywane w każdej szkole, zależy od dyrekcji danej placówki. Niewątpliwie zadaniem nauczyciela bibliotekarza jest przeprowadzenie ewidencji i wszystkichkoniecznych procedur związanych z użytkowaniem materiałów edukacyjnych (czyli podręczników) i materiałów ćwiczeniowych (czylićwiczeń). Nauczyciele bibliotekarze nie powinni jednak uczestniczyć w wyborze i zamawianiu podręczników, jeśli nie są jednocześnie nauczycielami przedmiotów.Wielu nauczycieli bibliotekarzy bywa jednak zmuszanych do zamawiania podręczników. Jest to naganna praktyka. W takim przypadku najlepiej podjąć rozmowy z dyrekcją placówki i uświadomić jej szeroki zakres zadań bibliotekarzy w okresie podręcznikowym – najlepiej napiśmie, z podaniem argumentów i konkretnych liczb ukazujących skalę czynności prowadzonych w tym czasie.

Materiały edukacyjne na 3 lata, materiały ćwiczeniowe na rok Materiał edukacyjny – materiał zastępujący lub uzupełniający podręcznik, umożliwiający realizację programu nauczania, mający postać papierową lub elektroniczną. Wybór materiałów edukacyjnych może być szeroki, począwszy od zasobów edukacyjnych udostępnianych w sieci na platformach edukacyjnych, aż po książki zawierające treści edukacyjne, które mogą zastąpić lub uzupełniać realizację programu nauczania. Biorąc pod uwagę zasady udzielania i wydatkowania dotacji celowej, należy jednak mieć na uwadze, że materiały te (podobnie jak podręczniki) muszą służyć uczniom danej klasy (być wypożyczane, a w przypadku zasobów dostępnych w sieci – udostępniane) przez co najmniej 3 kolejne lata szkolne. Materiał ćwiczeniowy – materiał przeznaczony dla uczniów, służący utrwalaniu przez nich wiadomości i umiejętności.  Definicja materiału ćwiczeniowego, w odróżnieniu od materiału edukacyjnego, uwzględnia przede wszystkim jednorazowość materiału ćwiczeniowego, rozumianą jako brak możliwości korzystania z takiego materiału (zeszytu ćwiczeń) przez kolejny rocznik uczniów. Źródło: na podstawie Ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 811).

Proponuję analizę poniższych argumentów i dostosowanie ich do własnych potrzeb przed udaniem się na rozmowę do swojego dyrektora. 

• W czasie, kiedy nauczyciele przedmiotów wybierają podręczniki, bibliotekarze zaczynają rozliczać czytelników z tysięcy pożyczonych książek: opracowują liczne informacje dla wychowawców (listy czytelnictwa w klasach, listy dłużników, monity o oddawanie, kolejne listy dłużników), wypisują z kont oddane książki, porządkują je,wybierają książki na nagrody, rozliczają je z dyrekcją i radą rodziców. Do tego dochodzą pracochłonne czynności związane ze zwrotem podręczników, realizowane z reguły na ostatnią chwilę, ponieważ każdy nauczyciel musi mieć podręcznikdo końca roku szkolnego, tak jak każdy polonista musi omawiać lektury jeszcze na kilka dni przed początkiem wakacji.
• Nie jest technicznie możliwe rozliczenie w ciągu 2-3 dni z podręczników np. 20 klas, zwłaszcza w reżimie sanitarnym, gdy trzeba wyznaczać godzinyzwrotów dla poszczególnych grup (ok. 1,5- 2 godz. na klasę), by pod drzwiami biblioteki nie gromadził się tłum. W takich warunkach, przy sześciogodzinnym dniu pracy można rozliczyć jednego dnia maksymalnie trzy- -cztery klasy. A pamiętajmy, że w wielu szkołach nauczyciel bibliotekarznie pracuje na pełny etat (często nie z własnej woli). Do prac związanych z podręcznikami trzeba też dodać konieczność przeliczenia oddanych podręczników, które będą użytkowane w kolejnym roku szkolnym – by dyrekcja wiedziała, czy wystarczy ich na wrzesień dla kolejnego rocznika.
• Z kolei we wrześniu i w październiku, czyli w okresie rozliczania dotacji na podręczniki, sprawdzania faktur, domawiania podręczników i odsyłania zbyt wielu egzemplarzy, nauczyciel bibliotekarz jest obciążony pracą najbardziej w ciągu roku szkolnego. W skład jego obowiązków wchodzą: ewidencja podręczników w ostatnim tygodniu sierpnia i na początku września (to czynność wieloetapowaz racji tego, że nie sposób od razu wpisywać do inwentarza wszystkich podręczników, lecz trzeba poczekać na potwierdzenieliczby uczniów danej klasy do pierwszych dni września), rozliczanie kompletów we współpracy z osobami zamawiającymi, pakowanie kompletów do odesłania (gdy o pomyłkębardzo łatwo), rozliczenie ćwiczeń z zostawieniem tylko takiej liczby, jaka jest potrzeba dla danej klasy, aktualizacja kart czytelniczych, wydawanie podręczników we wszystkich klasach i wydawanie lektur.

ZESPÓŁ DS. WYBORU PODRĘCZNIKÓW

Ze względu na praktyczne i logiczne elementy tego zadania najlepszym rozwiązaniem jest, gdy wyborem i zamówieniami podręczników oraz ćwiczeń w szkołach zajmują nauczyciele przedmiotów. Oto przemawiające zatym argumenty. ɨ Nauczyciele uczący konkretnych przedmiotów są najlepiej zorientowani w programachnauczania dotyczących klas, w których uczą. 

• Nauczyciele dydaktycy widzą się na każdej przerwie, czy to na dyżurach, czy w pokoju nauczycielskim, codziennie wymieniają swoje opinie i konsultują się ze sobą.
• To do nauczycieli przedmiotów w bardziej lub mniej formalny sposób docierają wydawcy z ofertami i z przykładami kompletów podręczników. Najlepszym rozwiązaniem, o którym piszą nauczyciele na forach zawodowych, jest powołanie przez dyrektora szkoły zespołu ds. wyboru podręczników. W skład zespołu powinni wejść nauczyciele nauczania początkowego, nauczyciele uczący poszczególnych przedmiotóww kl. IV-VIII (kilka osób reprezentujących blok humanistyczny i pozostałe przedmioty). Taki zespół ma wiele możliwości zebrania informacji o wyborach dokonanych przez nauczycieli lub też ustalenia całej serii tytułów tworzących komplet z jednego wydawnictwa.

Zwykle koordynatorami zadania wyboru podręczników są jedna osoba z kl. I-III i jedna z kl. IV-VIII. Ich zakres prac jest szeroki:przygotowanie zbiorczego zamówienia, dokładne zaplanowanie, na ile tytułów wystarczy funduszy, a które należy pominąć, złożenie zamówienia orazrozliczenie dotacji z nauczycielem bibliotekarzem i księgowością.

PROCEDURA ZAMÓWIEŃ

Procedura zamawiania podręczników przebiega następująco. 

1. Dyrektor powołuje zespół, zwykle złożony z przedstawicieli wszystkich przedmiotów, który wybiera odpowiednie tytułypodręczników dla poszczególnych klas i konsultuje swoje propozycje z pozostałymi nauczycielami zgodnie z zasadami stosowanymi w danej szkole. 
2. Dyrektor szkoły ustala terminy, w których, zgodnie z prawem, rada pedagogiczna ma zatwierdzić wybór konkretnych tytułów podręczników do poszczególnych klas.
3. Wybrane komplety zostają przedstawione do zatwierdzenia w głosowaniu radzie pedagogicznej.
4. Następnie dyrektor (lub osoba przez niego wytypowana) dokonuje zamówień w wybranych wydawnictwach.

Gdy nie ma porozumienia. Jeżeli zdarzy się sytuacja, że zespół osób wybierających podręczniki z dotacji nie dochodzi do porozumienia, decyzję o wyborze odpowiednichtytułów, z tych rozważanych przez zespół, podejmuje dyrektor szkoły.

Możliwość negocjacji zamówień.Osoby składające zamówienia, które uzyskują od dyrekcji odpowiednie upoważnienie do ich dokonywania, mają też możliwość negocjacji zamówienia w zakresie dodatkowych tytułówpodręczników (np. zbiory zadań z matematyki, zbiory zadań z fizyki, tablice matematyczne, zeszyt ćwiczeń z biologii). Część takich dodatkowych tytułów (np. zbiory zadań) można zamówić w mniejszej liczbie, co pozwala na zamówienie większej liczby tytułów.Zeszyty ćwiczeń powinny być w tylu egzemplarzach, ilu jest uczniów w danej klasie.

Rozliczenia faktur. Nauczyciele zamawiający podręczniki zajmują się też rozliczeniami faktur. Jest to czynność wykonywana we współpracy z nauczycielami bibliotekarzami (nauczyciel bibliotekarz rozlicza wszystkie przyjęte i wydane materiały, omawiając je z koordynatorem – wartośći liczba muszą się zgadzać z fakturami, które rozlicza koordynator, a koordynator rozlicza dotację z księgowością). Nauczyciel bibliotekarz powinien dostać kopie zamówień – liczbę poszczególnych tytułów i nazwy ich wydawców (będą potrzebne w chwili przyjmowania kartonów).

ZAMAWIANIE PODRĘCZNIKÓW – ZASADY

Każdy uczeń musi mieć zapewniony komplet podręczników do wszystkich przedmiotów. Można dokonywać wyboru tylko tańszych propozycji tytułów podręczników. Z budżetu, który po wyborze podręczników zostaje z dotacji, można (i trzeba) wybrać materiały ćwiczeniowe dla danej klasy – zwykle wystarczana trzy-pięć tytułów na ucznia. Tu jest pole manewru przy rozdzielaniu dotacji.

Wydawca nie może narzucać szkole obowiązku zakupu pakietów podręczników. W świetle art. 22d ustawy o systemie oświaty zakazane jest oferowanie sprzedażypodręcznika wyłącznie z innym podręcznikiem lub dodatkowymi materiałami dydaktycznymi przeznaczonymi dla ucznia. Takiedziałania wydawnictwa stanowią czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U.z 2003 r. nr 153 poz. 1503 z późn. zm.). Dyrektor szkoły ma prawo żądać podania cen poszczególnych podręczników i autonomicznie kompletować zaproponowane przez nauczycieli podręczniki w oczekiwaną przez szkołę całość, zgodnie z ustalonym szkolnym zestawem podręczników.

Dyrektor szkoły nie może narzucać nauczycielom podręczników jednego wydawcy. Niezgodna z przepisami prawa jest sytuacja, w której dyrektor szkoły narzuca nauczycielom swoje wybory w zakresie wyboru podręczników, mimo iż zespół nauczycieli przedstawił inną propozycję. Nauczyciele jednak, dokonując wyborów, nie mogą ignorować istnienia górnego limitu środków finansowych określonego w ustawie, które szkoła może przeznaczyć na zakup podręczników, materiałów edukacyjnych oraz materiałów ćwiczeniowych. Dyrektor szkoły ma prawo decydowania o wyborze podręcznika w sytuacji braku porozumienia w zespole nauczycieli co do wyboru jednego podręcznika lub materiału edukacyjnego.

Liczba zamawianych podręczników. Przy zmawianiu podręczników trzeba pamiętać, że w przypadku materiałów edukacyjnychwolno zamówić tyle egzemplarzy każdego tytułu, ilu uczniów jest na liście danej klasy, plus po jednym dodatkowym komplecie na oddział. W przypadku materiałów ćwiczeniowych liczba egzemplarzy musi być równa liczbie uczniów w danej klasie.

Dodatkowy komplet tytułów na klasę nie jest zamawiany dla nauczyciela. Zbyt często nie rozumieją tego nawet nauczyciele zamawiający podręczniki. Ten dodatkowy komplet jest przeznaczony dla potencjalnego nowego ucznia w klasie. Mogą z niego korzystać nauczyciele, jeśli niema potrzeby przydzielenia go nowemu uczniowi. Nauczyciele zwykle otrzymują podręczniki i materiały metodyczne w ramach negocjacji osoby dokonującej zamówienia z przedstawicielem wydawnictwa. Wynegocjowane są zazwyczaj tzw. gratisy do niemalwszystkich przedmiotów. Są one przysyłane na cały cykl edukacyjny, czyli na 3 lata. Tymi egzemplarzami nauczyciele muszą sięwymieniać między sobą.

Jak widać, siła negocjacji osób zamawiających całe pakiety edukacyjne jest bardzo istotna dla szkoły. Muszą więc to być osobyasertywne, doświadczone, o mocnej psychice. Tym bardziej że w trakcie zamawiania podręczników i realizacji dostaw często pojawia się wiele problemów typu: błędy w wysyłkach, zwroty egzemplarzy dodatkowych, konieczność domawiania tytułów, korekty faktur po zwrotach itp.

Podręczniki 2021/2022 W roku szkolnym 2021/2022 wymieniane są podręczniki w kl. II, V i VIII. Podręczniki stare z tych poziomów nauczania należy protokolarnie ubytkować. Klasa Rok używania danego kompletu Uwagi I drugi - II pierwszy - III trzeci ostatni rok IV drugi - V pierwszy - VI trzeci ostatni rok VII drugi - VIII pierwszy - Wszystkie klasy uczą się z nowej podstawy programowej. Nie ma już tzw. starej podstawy programowej ani tzw. podręczników menowskich.

Dodatkowy komplet dla nauczyciela?

Przepisy nie uwzględniają podręcznika dla nauczyciela, zamawianego razem z podręcznikami dla uczniów. Nie ma tu znaczenia nasze zdanie na ten temat. MEN kieruje nauczycieli do elektronicznych podręczników, chociaż nie zawsze są one dostępne. Co bibliotekarz może zrobić w tej sytuacji? 

• Można wydać darmowy podręcznik z puli dodatkowego kompletu. na klasę, ale z zastrzeżeniem, że NIE jest to podręcznik dla nauczyciela. Jeśli pojawi się nowy uczeń, ma dostać ten komplet. Uwaga: jeśli w szkole są trzy równorzędne klasy, w szkole powinny się znaleźć trzy tytuły dodatkowe do każdego przedmiotu, czyli po komplecie na klasę.Nawet jeśli w każdej klasie uczy inny nauczyciel, wystarczy tych kompletów, aż… do pojawienia się nowego ucznia.
• Nauczyciele często się kontaktują z wydawnictwami, gdy nie ma gratisu do ich przedmiotu, samodzielnie pisząc na adresy kontaktowe podane w internecie czy dzwoniąc. Zakładając sobiekonta na stronie danego wydawnictwa, najczęściej załatwiają sobie egzemplarz dla siebie.
• Jeśli każdy w wyżej wymienionych sposobów zawiedzie, pozostaje poproszenie rady rodziców o zakup – zawsze po konsultacji z dyrekcją.

Nikt prawnie nie zapewnia darmowego podręcznika dla nauczycieli, stąd nauczyciel bibliotekarz nie ma możliwości ani też nie powinien zbytnio się angażować w jego zakup. W szkole bowiem łatwo zostać chłopcem do bicia czy też do załatwianiapodręczników dla całej kadry. Bibliotekarz może natomiast wskazywać możliwości.

Procedura związana z zakupem materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych dla nowych uczniów

Zakup podręczników dla nowych uczniów (np. zmieniających szkołę w połowie roku) leży w gestii dyrektora szkoły w porozumieniu z wychowawcą, który zgłasza dyrekcji nowego ucznia. Procedura ta wygląda następująco. 

1. Wychowawca zawiadamia bibliotekarza o przyjęciu nowego ucznia do swojej klasy. 
2. Bibliotekarz wypożycza mu dodatkowy komplet dla klasy. 
3. Materiały ćwiczeniowe trzeba zamówić dodatkowo, uczeń musi na nie zaczekać. 
4. Bibliotekarz ustala z dyrekcją zakup potrzebnych tytułów (zwykle jest to jednoczesnedziałanie – dyrekcja wie, że pojawił się nowy uczeń, i ustala z bibliotekarzem zestaw materiałów do zakupu).
5. Dyrekcja zamawia potrzebne materiały edukacyjne i ćwiczeniowe – ćwiczenia są przekazywane uczniowi, a podręcznikistanowią ponownie komplet dodatkowy dla nowego ucznia.

Zapewnienie materiałów ćwiczeniowych i edukacyjnych nowymuczniom to zadanie dyrekcji i sekretariatu, nie nauczyciela bibliotekarza.

Nowy uczeń powinien dostać komplet podręczników w szkole, do której został przeniesiony.

Zakupu podręczników do języka obcego nowożytnego szkoła powinna dokonać ze środków własnych, które zostaną szkole zwrócone w kolejnym roku w kolejnej dotacji na zakupy materiałów do nauki. Takie zasady określa art. 22 ust. 10 ustawy o systemie oświaty.

Dotacja na zakup podręczników może być wykorzystana także na pokrycie niektórych innych kosztów. Zgodnie z art. 22ae ust. 11 ustawy o systemie oświaty dotacja celowa może być wykorzystana także na pokrycie kosztu drukowania i powielania podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych w celach dydaktycznych (np. pokrycie kosztów zakupu papieru, tonera). Dotacja celowa może być wykorzystana do końca roku budżetowego, na który została udzielona. Niewykorzystana dotacja podlega zwrotowi do budżetu państwa.

Sposób rozliczania wykorzystania dotacji celowej oraz wzór formularza rozliczenia wykorzystania tej dotacji określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lipca 2014 r. w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe (Dz.U. z 2014 r. poz. 902 z późn. zm.).

Dotacja na zakup materiałów ćwiczeniowych może być częściowo wykorzystana na pokrycie kosztów powielania materiałów ćwiczeniowych.

Dyrektor szkoły może (w przypadku niewykorzystania całej dotacji na zakup materiałów ćwiczeniowych) przeznaczyć pozostałe środki na pokrycie kosztu drukowania i powielania materiałów ćwiczeniowych (zgodnie z przepisami Ustawyz dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych) lub na zakup urządzeń umożliwiających druk i powielanietych materiałów.

Pamiętać należy jednak, że dyrektor szkoły ustala materiały ćwiczeniowe obowiązujące w poszczególnych oddziałach napodstawie propozycji nauczycieli uczących w tych oddziałach.

Podręczniki do nauki języka obcego mogą się różnić w poszczególnych klasach. Artykuł 22ab ustawy o systemie oświaty przewiduje możliwość zakupu różnych podręczników do nauki języka obcego nowożytnego dlaposzczególnych oddziałów.

Dodatkowe egzemplarze – tzw. gratisy

Trudno wymagać, by nauczyciele kupowali sobie co rok podręczniki – materiały potrzebne w pracy. Stąd powszechne jest zjawisko tzw. gratisów, które nauczyciele otrzymują od wydawnictw. Są to materiały metodyczne niezbędne do pracy z uczniami, a czasem komplety dodatkowych ćwiczeń dla uczniów. Osoba odpowiedzialna za zamówienia w trakcie negocjacji z wydawnictwami ma szansę na uzyskanie dodatkowych egzemplarzy bezpłatnych. Ich liczba i rodzaj zależą od wielu czynników, w tym:

• zasad panujących w danym wydawnictwie; 
• wielkości zamówienia dla szkoły; 
• zdolności do negocjacji osoby zamawiającej.

Wydawnictwa często dodają po kilka kompletów dodatkowych do każdej klasy poza zamówieniem, czyli poza zasadą jednegododatkowego egzemplarza dla klasy. Są to podręczniki, które mają służyć uczącym danego przedmiotu przez kilka lat, czyli są im pożyczane, a nie wręczane jako podarunek, w związkuz czym muszą być rozliczone na koniec roku szkolnego.

Rady praktyczne

Osoby zamawiające podręczniki na kolejny rok szkolny powinny być zorientowane w stanie podręczników, które zostają na kolejny rok szkolny. Szkołajest zobowiązana do tzw. domówień brakujących podręczników. W tym momencie zadaniem nauczyciela bibliotekarza jest w odpowiednim terminie przekazać informację, ile będzie dobrych egzemplarzy każdego tytułu dla poszczególnych klas – do wykorzystaniawe wrześniu. Informację taką należy przekazać dyrekcji po zliczeniu wszystkich egzemplarzy, przed zakończeniem roku szkolnegoi udaniem się na urlop.

Przykładowa tabela podręczników uzupełniających

Klasa	Liczba	Tytuł	Liczba egz. dobrych na kolejny rok	Liczba egz. do wycofania	Uwagi
Ia-d	100	Podręcznik do części hum.	95	5	cz. 4 humanist. to prognoza liczby dobrych egz.
I	jw.	Matematyka	90	10	cz. 2 to prognoza
..	..	..	..	..	..

W kl. I-III podręczniki są zazwyczaj podzielone na części. Uczniowie, odbierając kolejną część, z reguły oddają poprzednią, wcześniej wiadomo więc (bo można to policzyć), ile jest dobrych egzemplarzy na kolejny rok. Pod koniec roku szkolnego trzeba doliczyć część ostatnią. W kl. IV-VIII trzeba czekać na czerwcowy zwrot kompletów.

Domawianie podręczników dotyczy też zamówień wtedy, gdy do szkoły zostają przyjęci nowi uczniowie już po terminie zamówienia podręczników i wykorzystaniadanej dotacji.

Warto zrobić tabelkę z wykazem podręczników dobrych i liczbą zniszczonych – będzie przejrzysta dla dyrekcji, która nie zawsze jest zaznajomiona ze strukturą księgozbioru.

WYSTĘPUJĄCE PROBLEMY

1. W części szkół (trudno powiedzieć z jakiego powodu) to nauczyciele bibliotekarze są zobowiązani do wyboru kompletówpodręczników, zamawiania i rozliczania dotacji na ich zakup.
   
   W takiej sytuacji nauczyciele bibliotekarze powinni przemyśleć sytuację i zadać sobie pytanie, czy chcą się dobrowolnie na nią godzić, czy też są w stanie przygotować się do merytorycznej rozmowy z dyrekcją szkoły na temat zmiany procedury postępowania w kwestii rozliczeń dotacji. Na forach bibliotekarskich wiele osób pisze o skrajnym zmęczeniu, poczuciu bezsilnościi rezygnacji. Może warto jednak podjąć próbę wynegocjowania zmiany procedury? Może dyrektor nie zdaje sobie sprawy z tego, że wybór podręczników i ich zamówienie z odpowiednio wynegocjowanymi potrzebnymi dydaktykom materiałami (takimi jak plansze dydaktyczne, pakiety ćwiczeń dodatkowych, tablice różnego rodzaju, np. uzupełniające lekcje biologii, chemii), to zadania z zakresu pracy dydaktyka? Bibliotekarz siłą rzeczy zna te kwestie w niewielkim stopniu lub wcale i nie jest w stanie dokonać najkorzystniejszych ocen i wyborów. Ponadto ma w tym czasie swoje liczne, bardzo pracochłonne zadania, które były wspomniane wyżej. Warto podjąć wysiłek rozmowy z przygotowanymi argumentami, zdając sobie sprawę z tego, że wielu nauczycieliunika dodatkowego wysiłku. Nadal często czytamy na forach zawodowych o dziwnym podejściu nauczycieli przedmiotowców dopracy bibliotekarza. Każdy nauczyciel ma swoje liczne obowiązki – miło jest i z korzyścią dla pracy, gdy wzajemnie się szanujemy. Niestety, zbyt często ten szacunek trzeba sobie wypracowywać latami odpowiednichdziałań (stosując dobitne sformułowania w sprawozdaniach z pracy – czytanych, a nie przekazywanych do protokołu – prowadząc strony internetowe szkoły i biblioteki i gazetki, podając zwięzłe, konkretne informacje na zebraniach z rodzicami itp.).
   
   
2. Niektórzy nauczyciele bibliotekarze są zmuszani do osobistego odbioru kartonów z podręcznikami w okresie urlopu wypoczynkowego, jakim są wakacje. Część nauczycieli skarży się, że całe wakacje ma zajęte przez podręczniki: zamawianie,odbiór, liczenie dostaw w każdym kartonie, ewidencję.
   
   Trzeba pamiętać o tym, że zgodnie z Kartą Nauczyciela dyrektorszkoły ma prawo zabrać nauczycielowi 7 dni wakacji na czynności związane z zakończeniem i rozpoczęciem roku szkolnego. Do takich obowiązków należą: przeprowadzanie egzaminów, przygotowanie sal lekcyjnych, sporządzenie planu pracy itp. Nikt nie ma prawa odwoływać bibliotekarza z urlopu w celu odbioru kartonów z podręcznikami ani sprawdzania w tym czasie zgodności liczby przysyłanych podręczników z zamówieniami. Kontrola tych danych przed zakończeniem dostaw (a ta następuje na przełomie sierpnia i września) w ogóle nie ma sensu. Paczki z podręcznikami są przysyłane w rozmaitych terminach i według klucza znanemu tylko wydawcy. Dlatego należypoczekać, aż wszystkie przesyłki zostaną odebrane.
   
   Odbiorem przesyłek z podręcznikami zajmuje się administracja szkoły. Kartony powinny być gromadzone w ustalonym miejscu i spokojnie czekać na ostatni tydzień wakacji, zwany tygodniem gotowości szkolnej. W szkole obowiązują zasady pracy określone w Karcie Nauczyciela i innych przepisach pracowniczych, niktnie ma więc prawa zmuszać bibliotekarza do wydawania kompletów podręczników już 1 września – bez względu na okoliczności. Nauczyciel bibliotekarz może poświęcićna przygotowanie dystrybucji podręczników ostatnie dni sierpnia. Praca poza tym okresem bez dodatkowej umowy zawartej na piśmie nie może być wymagana.
   
   Jeśli ktoś nadal całe wakacje zajmuje się podręcznikami i dotacjami – nie tylko sam siebie źle traktuje, ale też naraża się na konsekwencjew sytuacji np. wypadku w pracy. Zgodnie z przepisami BHP nauczyciel nie ma prawa pracować w czasie urlopu, jeśli nie ma w tym celu zawartej pisemnej umowy z dyrektorem. Taka praca byłaby dodatkowo wynagradzana.

Przydatne linki: Link do strony MEN z informacjami o dotacjach w danym roku: http://bit.ly/podreczniki2 Platforma edukacyjna MEN z możliwością korzystania z różnych podręczników: https://epodreczniki.pl/