Gdzie szukać przepisów?
W Polsce problematykę przeciwdziałania chorobom zakaźnym (również COVID-19) reguluje ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Jednym z podstawowych instrumentów ustawowych w zakresie zapobiegania i zwalczania COVID-19 jest instytucja kwarantanny. Osoby przebywające na terytorium RP są zobowiązane na zasadach określonych w przedmiotowej ustawie do poddawania się m.in. kwarantannie (art. 5 ust. 1 ww. ustawy).
Szczegółowe regulacje prawne dotyczące kwarantanny związanych z COVID-19 zawiera rozporządzenie ministra zdrowia z 6 kwietnia 2020 r. w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego.
Kwarantanna – definicja
Kwarantanna oznacza odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych (art. 2 pkt 12 ww. ustawy). Kwarantanna ma charakter czasowy i cel zapobiegawczy. Związana jest z zakazem opuszczania miejsca odbywania kwarantanny. Dotyczy osób zdrowych, mających jednakże styczność z osobami zakażonymi. W trakcie kwarantanny może też się okazać, że osoba jej podlegająca zachorowała na COVID-19, a wtedy ulega zmianie zastosowany instrument ustawowy (np. na hospitalizację, izolacje czy izolację domową, jeżeli nie ma objawów).
Osoby, które były narażone na chorobę zakaźną (COVID-19) lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, a nie wykazują objawów chorobowych, podlegają obowiązkowej kwarantannie, jeżeli tak postanowią organy inspekcji sanitarnej – obecnie 10 dni, licząc od dnia następującego po ostatnim dniu narażenia albo na styczności (art. 34 ust. 2 ww. ustawy, § 5 ust. 3 ww. rozporządzenia). Obowiązkowa kwarantanna może być stosowana wobec tej samej osoby więcej niż raz, do czasu stwierdzenia braku zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego. Inspektor sanitarny decyduje o skróceniu albo zwolnieniu z obowiązku odbycia obowiązkowej kwarantanny.
Obowiązek poddania się kwarantannie
Jeżeli sanepid nakłada na pracownika kwarantannę, wydawana jest decyzja, o której nauczyciel obowiązany jest powiadomić pracodawcę. W takiej sytuacji podstawą usprawiedliwienia nieobecności w razie kwarantanny jest decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego (§ 3 pkt 2 rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy).
Za okres kwarantanny przysługuje zasiłek choroby
Zasada jest taka, że zasiłek chorobowy przysługuje nauczycielowi, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Jednak na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy m.in. z powodu poddania się obowiązkowi kwarantanny. Oznacza to, że czas kwarantanny pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe, a następnie zasiłek chorobowy (art. 92 Kodeksu pracy, art. 6 ust. 2 pkt 1 i 1a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
Praca na kwarantannie
Nauczyciel, który zostanie objęty kwarantanną, powinien niezwłocznie poinformować pracodawcę o kwarantannie jako przyczynie swojej nieobecności w pracy. Równocześnie dyrektor – w porozumieniu z nauczycielem – powinien ustalić, czy nauczyciel może kontynuować wykonywanie nauczania w formie pracy zdalnej (prowadzenie zdalnych zajęć z uczniami) i zachować prawo do 100% wynagrodzenia, czy też zachodzi niemożność wykonywania pracy i decyzja o kwarantannie będzie wywoływała wtedy takie same skutki prawne pod względem pracowniczym i ubezpieczeniowym, jak orzeczenie o niezdolności do pracy wystawiane przez lekarza w przypadku zachorowania (zachowanie prawa do 80% wynagrodzenia).
UWAGA!
W związku z tym, że kwarantanna jest jednak traktowana na równi z niezdolnością do pracy, nauczyciel NIE MOŻE być obligowany do świadczenia pracy. Nauczyciel przebywający w kwarantannie nie ma obowiązku wykonywania pracy, a jego nieobecność w pracy jest usprawiedliwiona.
Jeżeli nauczyciel zostanie objęty kwarantanną i będzie chciał pracować, to będzie mógł wykonywać pracę wyłącznie w sposób zdalny, o ile taki sposób wykonywania pracy zostanie ustalony z pracodawcą. Kwarantanna nie oznacza bowiem niezdolności do pracy, lecz stanowi niemożność wykonywania pracy (w określony sposób). Niemożność wykonywania pracy w takiej sytuacji dotyczy przede wszystkim sytuacji, gdy praca musi być wykonywana poza miejscem zamieszkania, w tym w budynku szkoły, co jest niemożliwe ze względu na konieczność odosobnienia osoby narażonej. Niemożność wykonywania pracy dotyczy więc takiej formy pracy, która jest niemożliwa do świadczenia w związku z zakazem opuszczania przez osobę kwarantannowaną swojego mieszkania lub innego miejsca wskazanego do odbywania kwarantanny.
W czasie kwarantanny możliwe jest zatem wykonywanie pracy, ale tylko w formie zdalnej. Jeżeli pracownik będzie świadczył pracę zdalnie, to będzie mu przysługiwało wynagrodzenie za pracę, a nie zasiłek chorobowy.
Praca w kilku szkołach
Pracownik wieloetatowiec przebywający na kwarantannie może w jednej z jednostek oświatowych w czasie kwarantanny świadczyć pracę w formie zdalnej, natomiast równocześnie w innej jednostce – jeśli praca zdalna nie będzie możliwa – pracy nie świadczyć i pobierać zasiłek chorobowy.
Nauczyciel uzupełniający etat
Odrębną sytuacją jest natomiast przypadek nauczyciela uzupełniającego etat. Choć faktycznie pracuje on w dwóch lub więcej szkołach, to formalnie pozostaje w stosunku pracy z jednym pracodawcą i to ten jeden pracodawca wypłaca mu wynagrodzenie. Z tego też powodu nauczyciel uzupełniający etat może pracować na kwarantannie, o ile będzie mógł realizować zdalnie całość swojego pensum, będzie prowadził zdalnie zajęcia we wszystkich szkołach. Nie może bowiem dojść do sytuacji, w której nauczyciel będzie pobierał za poszczególne dni częściowo wynagrodzenie za pracę, a częściowo wynagrodzenie chorobowe.
Przykład 1
Nauczyciel odbywający kwarantannę ze względu na COVID-19 złożył wniosek o umożliwienie pracy zdalnej. Uczniowie realizują zajęcia stacjonarne. Zajęcia z nauczycielem odbywającym kwarantannę znajdują się na środkowych godzinach w planie lekcji uczniów. Dyrektor nie może zorganizować pracy zdalnej dla nauczyciela. Zdalne nauczanie organizuje się wyłącznie w szkole, gdzie zajęcia zostały w całości lub w części zawieszone. Kwarantanna samego nauczyciela nie skutkuje możliwością organizacji zdalnego nauczania.
Przykład 2
Nauczyciel przebywa na kwarantannie zgodnie z decyzją sanepidu. W tym czasie placówka przechodzi na nauczanie zdalnie. Czy w takiej sytuacji nauczyciel który przebywa na kwarantannie może podjąć pracę zdalną? Czy taki nauczyciel może wykonywać także inne zadania statutowe zdalnie wtedy, kiedy placówka pracuje stacjonarnie? Nauczyciel przebywający w kwarantannie nie ma obowiązku wykonywania pracy. Nauczyciel nie będzie więc otrzymywał wynagrodzenia za pracę, tylko zasiłek chorobowy. Jeżeli jednak nauczyciel zdecyduje się świadczyć pracę (nie jest to zabronione), to będzie mu przysługiwało wynagrodzenie za pracę, a nie zasiłek chorobowy. Jest to jednak decyzja nauczyciela, do której dyrektor nie może go zmusić.
Przykład 3
W szkole kilku nauczycieli przebywa na kwarantannie. Szkoła od jutra prowadzi naukę online. Jakie będzie wynagrodzenie nauczycieli na kwarantannie? Jeżeli nauczyciele świadczą pracę zdalnie – powinni otrzymać normalne wynagrodzenie za pracę. Jeśli zaś pracy nie świadczą – wynagrodzenie chorobowe.
Przykład 4
W jaki sposób naliczyć i wypłacić wynagrodzenie nauczycielowi, który w dniu nałożenia obowiązkowej kwarantanny wypracował swoje godziny według planu? Telefon do stacji sanitarnej został wykonany już po pracy, a mimo to kwarantanna została nałożona decyzją PSSE na cały dzień. Nauczyciel jest w takiej sytuacji stratny, ponieważ zgodnie z decyzją powinien mieć za ten dzień wypłacone 80% wynagrodzenia, chociaż przepracował go w całości.
W sytuacji, w której w pierwszym dniu niezdolności do pracy nauczyciel wykonywał swoją pracę, należy sięgnąć do art. 12 ust. 1 ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu (w tym przypadku art. 80 Kodeksu pracy) zachowuje prawo do wynagrodzenia. Co za tym idzie, nauczyciel powinien mieć zapłacone za pierwszy dzień normalne wynagrodzenie.
|
Źródło:
Podstawa prawna:
|
