PRZEBIEG ZAJĘĆ:
- Uczestnicy siadają w kręgu i zawierają kontrakt określający zasady współpracy podczas zajęć.
- Osoba prowadząca rozpoczyna zajęcia, czytając na głos fragmenty powieści Pasztety, do boju! dotyczące internetowego konkursu na pasztety, jak również opowiada, jak zakończyła się cała dziewczyńska wyprawa rowerowa i jak to się stało, że słowo „pasztet” „zyskało moc i stało się piękne”.
- Osoba prowadząca rozpoczyna dyskusję na temat wyglądu zewnętrznego, kanonów piękna, presji tzw. ładnego wyglądania i uchronienia się przed byciem „pasztetem”, a także tego, czy faktycznie jest tak, jak zostało to wyartykułowane w powieści, że „brzydota sprzyja szybszemu dojrzewaniu”. Rozmowa zmierza w kierunku pogadanki na w kierunku pogadanki na temat zawstydzania z uwagi na ciało, tzw. bodyshamingu.
- Uczestnicy za pomocą metody słoneczka tworzą definicję ciałopozytywności/ciałoneutralności. Każda osoba dopisuje na paskach to, co wspiera pozytywny wizerunek naszego ciała; przy okazji warto napomknąć, że ciałoneutralność to szersze pojęcie niż ciałopozytywność, w której nie tylko liczy się akceptacja, tego jak wyglądamy, ale również tego, co nasze ciało nam umożliwia.
- Podsumowując w kilku zdaniach to, co do tej pory się zadziało, osoba prowadząca zaprasza grupę do wysłuchania komiksu Jane, lis i ja.
- Osoba prowadząca rozpoczyna rozmowę o przeczytanym tekście i emocjach przezeń wywołanych. Wykorzystuje pytania pomocnicze:
- Jaki jest punkt wyjścia opowiedzianej w komiksie historii?
- Dlaczego Hèlén była prześladowana?
- Co łączy/różni obie pierwszoplanowe bohaterki tych dwóch tekstów literackich?
- Kim jest prześladowca/prześladowczyni?
- Jak funkcjonuje Hèlén w szkole?
- Jak zachowuje się, gdy wraca ze szkoły autobusem, a jak na wycieczce? I w jakim celu, co dzięki temu zyskuje, a co traci?
- Co zmienia się w namiocie odludków, gdy pojawia się w nim nowa dziewczynka?
- Jak myślisz, co powiedziałaby Milena Hèléne, gdyby rozmawiały o jej prześladowaniu?
- Burza mózgów: jakie strategie radzenia sobie w sytuacjach wykluczenia, prześladowania, dręczenia i zawstydzania proponują oba teksty? I co okazuje się ostatecznym remedium na samotność i brak akceptacji? Co sprawia, że czarno-białe kadry nagle nabierają koloru? A ty, jakie masz sugestie? Czy coś byś dodał/dodała?
- Osoba prowadząca wspólnie z uczestnikami zastanawia się nad tym, co oznacza następujący cytat z komiksu: „Im mniej o tym myślę, tym mniej wydaje mi się to prawdziwe”, i czy jest on równoznaczny z przekonaniem Mileny z powieści: „Wiem, że moje życie stanie się dużo lepsze, kiedy będę miała dwadzieścia pięć lat. Więc czekam”.
- Osoba prowadząca czyta fragment powieści Pasztety, do boju! dotyczący balu, a następnie zaprasza grupę do zastanowienia się nad tym, co różni ten fragment od komiksowej scenki z przebieralni. Następuje rozmowa o pozytywnych wzorcach relacji z ciałem i tego, jak ważne dla nas osoby wpływają na to, jakie mamy relacje z ciałem, co o nim myślimy i jak się w nim czujemy. Pytania pomocnicze:
- Jak zachowuje się Hèlén w gabinecie lekarza podczas ważenia?
- Jak myślisz, czy istotne jest to, jak o swoim wyglądzie mówi mama Hèlén?
- Jak myślisz, dlaczego?
- Czyje zdanie na twój temat jest dla ciebie ważne i dlaczego?
- Skąd u Hèlén fascynacja Jane Eyre?
- Co było, jeśli w ogóle było, zaskakujące dla ciebie w scence szykowania się dziewczyn na bal? Czy miałaś/ miałeś jakieś oczekiwania, jak to się skończy?
- Wspólna rozmowa po zakończeniu zadania skupiająca się na tym, w jaki sposób komplementować drugiego człowieka (nie tylko dziewczęta, ale i chłopców), by nie skupiać się na ich wyglądzie zewnętrznym oraz by to, co się do nich i o nich mówiło, nie było słowami kamieniami, które ciążą i nie pomagają w pełni realizować swojego potencjału.
- Osoba prowadząca pokazuje przykładowe ilustracje z kobietami biorącymi udział w akcji #iweight (#whatdoIweight), w której zamiast podawania kilogramów wypisuje się cechy, jakie składają się na wa(gę)żność konkretnej osoby – zaczynając od jej pasji, zainteresowań, talentów, cech charakteru, a kończąc na pełnionych funkcjach itd.
- Uczestnicy tworzą nowe opisy charakteryzujące Hèlén, naklejając je na tych wypisanych na flipcharcie, na którym przypięta jest rozkładówka z komiksu Jane, lis i ja z Hèlén w przebieralni z cytatami: „jestem kiełbasą z Tuluzy”, „piłką do futbolu amerykańskiego”, „prosiaczkiem”, „Hèlén waży 100 kilo”, „jedzie od niej oborą” (ważne, by uczulić grupę, aby były to opisy, które wpisują się w założenia ciałoneutralności, jak we wspomnianej w instagramowej akcji).
- Podsumowanie zadania i swobodna rozmowa na temat tego, czy łatwo było opisywać Hèlén bez odnoszenia się do jej wyglądu zewnętrznego.
- Osoba prowadząca rozdaje kartki z brystolu (dwie dla każdej osoby) i zaprasza grupę do wykonania własnego autoportretu techniką kolażu. Każda z osób wykonuje na białej kartce obrys swojego popiersia, wycina i przykleja na kolorowym kartonie A3, a następnie, wykorzystując dostępne gazety i czasopisma, wybiera takie słowa i hasła, które najlepiej ją opisują.
- Osoba prowadząca zaprasza chętne osoby do zaprezentowania swoich prac i podzielenia się swoimi wrażeniami z procesu ich tworzenia.
- Na zakończenie osoba prowadząca czyta cytat z eseju Marii Reimann: „Mama mówiła: posłuchaj, każdy coś ma. Ktoś źle widzi, ktoś nie ma nogi, ktoś jest strasznie nieśmiały”.
- Ewaluacja. Uczniowie kończą zdanie: „Z tych zajęć zabieram dla siebie…”
