Wierzę w siłę i sprawczość słów. Może nie od razu zmieniają świat i przenoszą góry, ale niczym krople powoli drążą skałę i życiodajnie transformują otoczenie. Synergia tekstu i obrazu zawarta w książkach daje możliwość wykorzystania potężnego narzędzia, jakim jest rozmowa z czytelnikiem poprzez literaturę. Sprzyja ona budowaniu emocjonalnej inteligencji i odporności psychicznej. Ten rodzaj działania w obszarze anglojęzycznym zaliczany jest do deep education – pozwala ona łączyć wiedzę z różnych dziedzin, a dzięki temu docierać głębiej, sięgać dalej, wychodzić poza schematy i wytyczone granice.

Interdyscyplinarna biblioterapia i prowadzona w jej obszarze bajkoterapia mogą być rodzajem profilaktyki, źródłem pierwszej pomocy przedpsychologicznej czy przedmurzem terapii. Możemy też posłużyć się nimi, gdy już pojawi się problem i potrzebny jest gojący literacki plaster. Zdolność do rozumienia siebie i innych ludzi, budowanie przyjaznych, dobrych relacji, w których obie strony czują się widziane i słyszane, to kluczowe warunki budowania dobrostanu¹.

Profesor Ryszard Koziołek zauważył, że „dobrze się myśli literaturą”², a pytany o receptę na życie, odpowiedział tytułem nowej książki: Czytać, dużo czytać³. Aby osiągnąć widoczny i długotrwały efekt, praca z opowieścią powinna być systematyczna, profesjonalna i odpowiedzialna. Czytanie to jednak wysiłek. Czy zechcemy go podjąć? Próbując odpowiedzieć na to pytanie, warto przytoczyć fragment wiersza polskiej noblistki Wisławy Szymborskiej pod nieco przewrotnym tytułem Nieczytanie:

Do dzieła Prousta
nie dodają w księgarni pilota,
nie można się przełączyć
na mecz piłki nożnej
albo na kwiz, gdzie do wygrania volvo.

Żyjemy dłużej,
ale mniej dokładnie
i krótszymi zdaniami.

Podróżujemy szybciej, częściej, dalej,
choć zamiast wspomnień przywozimy slajdy (…).⁴

Obcowanie z metaforą wymaga uważności, empatii i wrażliwości na jej poetyckie znaczenia. Warto podjąć ten trud z uczniami, bo w szkole nie chodzi o to, by przetrwać, tylko by rozkwitnąć intelektualnie, emocjonalnie i relacyjnie. By wzrastać i umacniać się psychicznie, by móc rozwinąć skrzydła, nie bać się latać, doświadczać i znaleźć właściwy kierunek. Nauka jest przecież ciekawą podróżą w przeszłość i przyszłość, w głąb siebie i myśli innych ludzi.

Jestem przekonana, że skrzydła uczniów pomagają tkać Bibliotekarki i Bibliotekarze, nazwani przez Iwonę Pietrzak-Płachtę, autorkę Wypożyczalni skrzydeł. Opowieści o magii czytania⁵, „czarodziejkami i czarodziejami książek”. „Ty też możesz polecieć, dokąd tylko zechcesz”, pójdź do biblioteki, a tam „usłyszysz szelest skrzydeł gotowych zabrać Cię w magiczne krainy słów”⁶. A jeśli jeszcze nie wiesz, co wybrać, opiekun lub opiekunka książek wskaże Ci możliwości, zaopatrzy Cię w literackie „skrzydła na wynos”, które pomogą Ci znaleźć spokój i uleczyć duszę, pokażą, jak stać się wynalazcą, zgłębiać fascynującą wiedzę i odkrywać tajemnice.

Już po raz ósmy na łamach „Biblioteki w Szkole” proponujemy scenariusze z elementami biblioterapii i bajkoterapii, wierząc, że zainspirują Państwa do ciekawych warsztatów. Głównym celem materiałów zaprezentowanych w niniejszym numerze było wsparcie dobrostanu uczniów, zredukowanie ich napięcia emocjonalnego poprzez odpowiednio dobrane teksty oraz stymulowanie myślenia empatycznego. Autorki podjęły ważne tematy: akceptacji i doceniania siebie, potrzeby odrębności i indywidualizmu, odpowiedzialności za podejmowane decyzje, a także kreatywności i pobudzania twórczego myślenia dzieci i młodzieży.

Dziękując Twórczyniom poszczególnych pomysłów i tekstów za wrażliwość na literaturę i pokazanie, jak można żyć z sercem wychylonym w stronę innych, zapraszam Państwa do lektury i własnych aktywności. Bo przecież wszyscy mamy wspólny cel: uskrzydlić marzenia, pokonać trudności i oświetlić drogę młodych czytelników.